Χλόη Αλιγιάννη:” Όταν χορεύεις νιώθεις ο πλήρης εαυτός σου και απόλυτα ζωντανός.”

Συνέντευξη στον Περικλή Μπίκο,
15/05/25

Η ομάδα Third Planet μάς προσκαλεί σ’ ένα ακόμη χορευτικό ταξίδι στο διάστημα.

Μια εμπειρία που ξεπερνά τα όρια της βαρύτητας, της σκέψης και της φαντασίας. Είστε έτοιμοι γι’ απογείωση; Το “The Space Cadet” προσγειώνεται ανανεωμένο στην καρδιά της Αθήνας, στη σκηνή του Ιδρύματος Μιχάλη Κακογιάννη.

Η pop up παράσταση χορού που απέσπασε την τέταρτη θέση στα διεθνή βραβεία φωτισμού [d]arc awards, και έχει παρουσιαστεί σε εμβληματικές τοποθεσίες όπως το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, τα υψίπεδα του Ψηλορείτη και την ορεινή Βωβούσα, ξεκινά νέο κύκλο παραστάσεων.

– Πώς ξεκίνησε η ενασχόλησή σας με τον χορό;
Όσο θυμάμαι τον εαυτό μου χορεύω ή σκέφτομαι τον χορό. Ξεκίνησα από το σαλόνι του σπιτιού μου ως παιδί όπου ερμήνευα μόνη μου τις μουσικές που άκουγα από τους δίσκους των δικών μου. Το σαλόνι ήταν λίγο υπερυψωμένο και με ξύλινο πάτωμα οπότε θύμιζε μια μικρή σκηνή. Είχα κολλήσει ως πεντάχρονο κυρίως με τα BAD του Michael Jackson, ένα best of του James Brown και με την Lisa Stansfield. Έπειτα στο σχολείο και στα παιδικά πάρτυ χορογραφούσα τις φίλες μου διακαώς. Μετά κάποια στιγμή μπήκαν στην εικόνα οι σχολές χορού και το μπαλέτο και σαν μάννα εξ’ουρανού συναντώντας την κατάλληλη δασκάλα χορού ο κόσμος του σύγχρονου χορού.

– Ποιες αλλαγές βλέπετε να έχουν γίνει στον χορό από τότε που ξεκινήσατε μέχρι σήμερα;
Όσον αφορά την εκπαίδευση, σήμερα οι νέοι και νέες έχουν επαφή με περισσότερα είδη χορού από μικρές ηλικίες και επίσης την τύχη οι δάσκαλοι τους να είναι καλύτερα καταρτισμένοι όσον αφορά την ανατομία και την παιδαγωγική. Όσον αφορά το δημιουργικό κομμάτι σίγουρα οικονομικά τα πράγματα είναι πιο στενά απ’ότι τότε, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά παντού. Το θετικό είναι ότι ασχολείται πολύς κόσμος δημιουργικά και πειραματίζεται, ο χορός έχει διευρυνθεί πολύ ως τέχνη. Η κοινωνία έχει μεταβληθεί και λόγω της οικονομικής κρίσης και λόγω του διαδικτύου οπότε αναπόφευκτα επηρεάζει και την τέχνη μας. Ο χορός έρχεται τώρα πιο συχνά σε επαφή με την κοινωνία, βρίσκει εφαρμογές και διεξόδους εκτός του παραδοσιακού παραστατικού φορμάτ δηλαδή – στον δημόσιο χώρο, με μη επαγγελματίες, με συμμετοχικές δράσεις – πράγμα που συμβαίνει αναγκαστικά λόγω έλλειψης πόρων αλλά που έχει όμως και ουσιαστική καλλιτεχνική και κοινωνικά αξία. Το στοίχημα πιστεύω είναι να συνεχίσει να υπάρχει ουσιαστική χρηματοδότηση και μακροπρόθεσμη στήριξη σε ομάδες και δημιουργούς και να μείνουν το αντικείμενο και οι άνθρωποι του αλώβητα από την εφήμερη φύση των social media.

– Τι είναι αυτό που σας γοητεύει στον χορό;
Για μένα ο χορός έχει κάτι το πνευματικό. Είναι στον άνθρωπο τόσο πηγαία και αρχέγονη αυτή η ανάγκη που σαν να μας δίνεται η δυνατότητα να γιορτάζουμε την ίδια την ύπαρξή μας στις στιγμές αυτές. Με γοητεύει καθώς είναι σαν μια διαλογιστική εμπειρία τσέπης με έναν τρόπο, εύκολα προσβάσιμη σε όλους μας χωρίς κάποια εκπαίδευση και με άμεσο αντίκτυπο στον ψυχισμό μας. Δεν είναι τυχαίο πως ο χορός συνοδεύει ιεροτελεστίες σε όλες τις κοινωνίες και από τις απαρχές μας τον συνδέουμε και με το θρησκευτικό κομμάτι. Όταν χορεύεις πραγματικά νιώθεις εκείνη την στιγμή ο πλήρης εαυτός σου και απόλυτα ζωντανός. Δεν προσδοκάς κάτι ούτε σκέφτεσαι το παρελθόν, είσαι στο τώρα, το ‘εγώ’ και ό,τι ονομάζουμε ‘εαυτός’ σιγά σιγά υποχωρεί, αφήνεσαι στην ροή, στους άλλους ανθρώπους γύρω σου, στον ρυθμό, στη μουσική, στην ροή του χρόνου. Υπερτερεί η Ζωή. Για το διάστημα αυτό όλα αποκαλύπτουν το νόημα τους και βιώνεις με απλότητα και απλόχερα την ευτυχία. Υπάρχει ένα άφημα αλλά παράλληλα μια σύνδεση όπως καμία άλλη. Σαν να βρίσκει το σώμα μια τέλεια, αγνή έκφραση ισορροπώντας μεταξύ του υλικού και του μεταφυσικού κόσμου. Ο ‘λόγος’, η σκέψη, η ανάλυση, τα νοήματα και οι περιορισμοί και αγκυλώσεις που καμία φορά αυτά φέρουν δεν υπάρχουν. Υπάρχει παρά μόνο το ζωντανό, παλλόμενο σώμα και η αλήθεια του εκείνη την δεδομένη στιγμή.

– Από τι εμπνέεστε για να δημιουργήσετε τις παραστάσεις σας;
Από τα πάντα. Ζω, επικοινωνώ, συνδιαλέγομαι και κάποια στιγμή ξεκινάνε ιδέες και επιθυμίες υποσυνείδητα για εξερεύνηση. Οπότε η ζωή η ίδια και όλα τα συστατικά της είναι οι πηγές. Προσπαθώ να έχω τις κεραίες μου ανοιχτές, να είμαι παρούσα, παρατηρητική και να παραμένω περίεργη για τον κόσμο. Αυτό για μένα είναι το κύριο συστατικό. Από εκεί και πέρα έμπνευση μπορεί να υπάρξει από οποιοδήποτε ερέθισμα.

– Τι θα δούμε επί σκηνής; Πως γεννήθηκε η ιδέα του The space cadet;
Όλη η δράση του έργου συμβαίνει μέσα στον περιορισμένο, κυκλικό χώρο ενός σκάφους, το οποίο και σχεδίασα με βάση κατασκευές δορυφόρων διαφόρων δεκαετιών, το εσωτερικό του διαστημικού σταθμού και με λίγα στοιχεία από την ζωή στον πλανήτη μας. Ο χώρος αυτός έχει φωτιστεί αρχιτεκτονικά με αποτέλεσμα να μπορεί να μεταμορφωθεί μέσω του φωτός σε υποχώρους και συνθήκες. Μέσα εκεί λοιπόν ο θεατής συνοδεύει έναν μοναχικό ταξιδιώτη-αστροναύτη σε μια διαδρομή διαφυγής και επαναφοράς. Διασχίζει ένα εξωτερικό και εσωτερικό σύμπαν, όπου οι συνθήκες μεταβάλλονται συνεχώς και η κίνηση, το φως, τα έντονα ηχοτόπια και μια συνάντηση συνθέτουν μια θραυσματική δραματουργία για την φύση και τον άνθρωπο. Αισθητικά το έργο αντλεί από τον κόσμο της χιπ χοπ, του σύγχρονου χορού και του ηλεκτρονικού ήχου, δημιουργεί μια σειρά από ανοιχτές εικόνες και κλείνει το μάτι στον κόσμο της επιστημονικής φαντασίας. Η ιδέα γεννήθηκε αρχικά από προσωπικές εμπειρίες κατά την διάρκεια της ζωής μου στο Λονδίνο, όπου τα τελευταία χρόνια βρισκόμουν σε τροχιά επαναφοράς στην Ελλάδα. Το έντονο αστικό τοπίο της πόλης είχε αρχίσει να γίνεται δυστοπικό και ασφυκτικό για εμένα, με ένα φόντο επικαιρότητας που συζητούσε συνεχώς για τουρισμό στο διάστημα, ενώ στο έδαφος η ζωή παίρνει μορφώματα μη φιλικά προς τον ανθρώπινο ψυχισμό. Εκεί διάβασα το βιβλίο επιστημονικής φαντασίας «Stranger in a Strange Land» του Robert Heinlein, το οποίο πραγματεύεται την επιστροφή ενός ανθρώπου γεννημένου στον Άρη πίσω στη Γη. Μου έδωσε απίστευτα ερεθίσματα και έμπνευση. Ξεκίνησα εκεί μια πρώτη έρευνα. Παράλληλα, σε συνδυασμό με την εμπειρία της επιστροφής μου στην Ελλάδα λίγο πριν το πρώτο lockdown, οδηγήθηκα στην ανάγκη να εξερευνήσω θέματα όπως η ταυτότητα, η μετακίνηση και η σχέση με την φύση πλέον με ολόκληρη την δημιουργική ομάδα εδώ.

– Τo the space cadet είναι μια παράσταση που συνδυάζει τον σύγχρονο χορό και τη χιπ χοπ με την αστροφυσική και τα εικαστικά. Ποια διαδικασία ακολουθήσατε κατά τη δημιουργία της παράστασης;
Όλα τα στοιχεία συναντώνται με έναν κοινό παρονομαστή: την επιθυμία για εξερεύνηση — είτε αυτή αφορά το σώμα, την επιστήμη ή την τέχνη. Το έργο λειτουργεί σαν ένα ανοιχτό εργαστήριο, όπου κάθε στιγμή είναι μια νέα καταγραφή, ένα ερώτημα, μια ανακάλυψη. Τα εκφραστικά μέσα προέκυψαν αυθόρμητα και φυσικά, μέσα από ανταλλαγές ιδεών, τυχαίες συναντήσεις και τη ροή της δημιουργικής διαδικασίας. Έπειτα, πολύς μοναχικός χρόνος, πολλά πέρα δώθε υλικού με συνεργάτες, συζητήσεις, ιδέες, προτάσεις από πολλαπλά πρίσματα και αισθητικές. Για μένα, έχει πάντα αξία να αναζητώ κοινούς τόπους ανάμεσα σε ανθρώπους και τα μέσα τους, και βρίσκω βαθιά ικανοποίηση στο να συνθέτω μια ομάδα από διαφορετικούς κόσμους, που δύσκολα θα βρισκόντουσαν μαζί υπό άλλες συνθήκες. Ο στόχος είναι να αναδειχθεί η δημιουργία ως κοινωνική εμπειρία — όχι απλώς ως θέαμα, αλλά ως συμμετοχική διαδικασία των συντελεστών, ακόμη κι αν το κοινό έρχεται σε αυτήν στο αποκορύφωμα της ως θεατής παράστασης.

– Πόσο έχει εξελιχθεί η παράσταση από το 2019 που πρωτοξεκίνησε και έχοντας μεσολαβήσει μια πανδημία κι ένας εγκλεισμός; Πόσο σας άλλαξαν κι εσάς ως άνθρωπο οι συγκεκριμένες καταστάσεις;
Η παράσταση στην ουσία της δημιουργήθηκε μέσα στις συνθήκες του εγκλεισμού. Στην δημιουργική διαδικασία δηλαδή τα ‘μοναχικά’ διαστήματα για εμένα ήταν το πριν και το μετά του lockdown. Κατά την διάρκεια του εγκλεισμού είχαμε την τύχη να είμαστε σε δημιουργική συνέργεια με την ομάδα , σε μια βέβαια ήσυχη πόλη, το οποίο ήταν αρκετά οξύμωρο. Η πανδημία και ο εγκλεισμός συνέπεσε στο τέλος μιας εποχής για εμένα – μετά από 11 χρόνια στο εξωτερικό, και μιας δύσκολης προσωπικά συνθήκης, οπότε έχει στο μυαλό μου καταλάβει τον χώρο της μετάβασης ως περίοδος. Με όλα τα κακά και δυστοπικά στοιχεία, εγώ μέσα σε αυτό το διάστημα είχα την ευκαιρία να εκπνεύσω και να ξανά βρω τα πατήματα μου εδώ. Να επαναπροσδιορίσω και την δική μου ταυτότητα όταν τόσο καιρό ήμουν επισκέπτης στην χώρα μου. Το έργο κατά μια έννοια ακολουθεί κι αυτήν την πορεία ‘προσγείωσης’ που ακόμα συντελείται για εμένα και που ίσως κλείνει σιγά σιγά με αυτόν τον νέο κύκλο παρουσιάσεων. Επίσης, είμαι ευγνώμων στο Space Cadet, καθώς εξαιτίας αυτού, εκείνη την περίοδο γνώρισα πολλούς από τους ανθρώπους με τους οποίους συνεργάζομαι μέχρι και τώρα και έχουν γίνει πλέον δεύτερη οικογένεια. Τώρα, έχοντας περάσει αυτήν την στενωπό, έχω την ευκαιρία να ξανά κοιτάξω την παράσταση λίγο πιο αποστασιοποιημένα και να εξετάσω τι επικοινωνείται στον θεατή με λιγότερη συναισθηματική φόρτιση από μεριάς μου.

– Θα δούμε διαφορετικά πράγματα σε αυτό το νέο κύκλο παραστάσεων;
Η επαναφορά του έργου αυτή ήταν μια ευκαιρία να ξανά δουλέψουμε πράγματα σε όλα τα επίπεδα. Μετά από αυτήν την παύση είχα την ευκαιρία να δω καθαρά μερικά σημεία του έργου που ενστικτωδώς ήθελα να επικοινωνήσουν κάτι αλλά είχαν μείνει λίγο ακατέργαστα. Έτσι με νέο πρίσμα και μετά από εμπειρία τριβής με άλλα πρότζεκτ είχα την κατάλληλη απόσταση για να δω πιο νηφάλια την σύνθεση της παράστασης. Έχουμε ξαναπιαστεί με το κινησιολογικό υλικό με τα παιδιά στο στούντιο, ο ήχος έχει εμπλουτιστεί, έχουν προστεθεί κάποια μικρά στοιχεία σκηνογραφικά και έχουμε ξαναγράψει φωτισμούς. Θεωρώ πως τώρα υπάρχει καθαρότερη πρόθεση σε κάθε καλλιτεχνική απόφαση.

– Έχετε ζήσει και εργαστεί στο Λονδίνο. Πόσο διαφορετικό είναι το ελληνικό κοινό σε σχέση με το εκεί, αλλά και πόσο “εκπαιδευμένο κοινό” είμαστε σε παραστάσεις χορού;
Το ελληνικό κοινό είναι πολύ παρόν και ενεργό και αυτό αποδεικνύεται από την ποσότητα δράσεων αλλά και τα γεμάτα θέατρα. Όσον αφορά τον χορό, θεωρώ πως αυτό που κάνει μεγάλη διαφορά στην Αγγλία ώστε να υπάρχει μεγαλύτερο κοινό είναι η πρακτική επαφή των νέων στα σχολεία με το αντικείμενο. Έτσι ο θεατής έχει επαφή από μικρή ηλικία και γνωρίζει έστω και σε έναν μικρό βαθμό την καλλιτεχνική γλώσσα. Άρα και πιο εύκολα θα επιλέξει να πάει σε παράσταση σύγχρονου χορού. Θα ήταν και εδώ πολύ βοηθητική για τον κλάδο μια τέτοια επαφή των νέων στην δημόσια εκπαίδευση ώστε να ανοίξει το κοινό σε άτομα εκτός χώρου και για τις μικρότερες ομάδες.

– Η παράσταση μεταξύ άλλων αναφέρεται και στα εσωτερικά ταξίδια που κάνουμε και πως αυτά μπορούν να μας μεταμορφώσουν. Τι είναι αυτό που έχετε κρατήσει από τα δικά σας ταξίδια και το οποίο σας βελτίωσε/μεταμόρφωσε τόσο ως άνθρωπο όσο και ως καλλιτέχνη;
Σε μια εποχή όπως η τωρινή όπου η προσοχή μας είναι είδος πολυτελείας λόγω της διάσπασης της από τα τόσα πολλά ηλεκτρονικά ερεθίσματα νομίζω πως από την ουσία του ταξιδιού κρατώ δύο πράγματα: πρώτον το ότι σε αναγκάζει με έναν τρόπο να είσαι παρούσα ή παρόν στο τώρα κατά την διάρκεια του και δεύτερον το ότι η μετακίνηση αυτή σε βάζει σε μια διαδικασία ανοίγματος και απορρόφησης νέων πληροφοριών, παρατήρησης. Είναι απαραίτητη η κίνηση για την ζωή αλλά σε αντίστοιχα και η παύση. Κρατώ λοιπόν ως πνευματική άσκηση για εμένα σε όλα τα επίπεδα αυτήν την οξύμωρη κατάσταση ισορροπίας του να είναι κανείς σε κίνηση – ενεργός, ζωντανός – με απόλυτη παρουσία στο τώρα – εστίαση, ψυχική ηρεμία.

Σας ευχαριστώ πολύ.