Δεκάλογος με τις αδελφές Ελένη και Σουζάνα Βουγιουκλή για την παράσταση «Roots & Rituals»

Συνέντευξη στην Ελένη Αντωνίου
01/04/25

Χαρακτηρισμένες ως «ιέρειες της πολυπολιτισμικότητας», η Ελένη και Σουζάνα Βουγιουκλή ετοιμάζονται να ανέβουν στη σκηνή του Theatre of the NΟ.

Γεννημένες στην Ξάνθη από γονείς ακαδημαϊκούς, η Ελένη και η Σουζάνα Βουγιουκλή κατάφεραν παράλληλα με τις εξαιρετικές επιδόσεις τους στο σχολείο να διαπρέψουν στα ανώτερα θεωρητικά, στις σπουδές πιάνου και παράλληλα να εξελίξουν τη μοναδική αισθητική τους. Ο ερχομός τους από την Ξάνθη στη Θεσσαλονίκη για σπουδές και τα πρώτα τους live τις έφεραν σε επαφή με σπουδαίους δεξιοτέχνες, όπως ο Γιάννης Σπάθας, δίνοντάς τους ώθηση να εξελίξουν τη μοναδική αισθητική τους. Στις πρώτες τους παραστάσεις στο μουσικό βαγόνι του Τρένου στο Ρουφ έκαναν τους θεατές να περιμένουν την επόμενη εμφάνισή τους.

Οι “μάγισσες» της σκηνής”, εκρηκτικές και ταυτόχρονα τρυφερές δημιουργούν μια έντονη αλλόκοσμη ατμόσφαιρα στις συναυλίες τους που προκαλεί θαυμασμό και δέος. Διατηρώντας μια συνεπή στάση απέναντι στο κοινό τους, στον τρόπο που επικοινωνούν την πληροφορία τους, αλλά και στην ίδια τη διάδραση με το κοινό, η Ελένη και η Σουζάνα Βουγιουκλή έφτασαν στο κατάμεστο Carnegie Hall της Νέας Υόρκης επιβεβαιώνοντας τη ρήση πως ό,τι αξίζει πάντα βρίσκει τον δρόμο του. Σε λίγες μέρες οι δύο μουσικοί – performers θα παρουσιάσουν στη σκηνή του Theatre of the No δύο μυσταγωγικές εμφανίσεις με τίτλο «Roots and Rituals», ένα κράμα αποτελούμενο από την έκσταση της Κάτω Ιταλίας, το μυστήριο της Πολυφωνίας των Βαλκανίων, τον πλουραλισμό της Ελληνικής παράδοσης και μια σειρά από άλλες μουσικές προσμίξεις που αναδεικνύονται τόσο από γνωστά τραγούδια των ποικιλόμορφων παραδόσεων, όσο και από τις δικές τους πρωτότυπες συνθέσεις.

– Ποια ανάγκη σας ήταν η αφετηρία για να δημιουργήσετε αυτήν την παράσταση;
Η παράστασή μας “Roots & Rituals” γεννήθηκε μέσα από την αέναη ανάγκη μας να εκφράζουμε στο σήμερα τη διαχρονία της παράδοσης! Η ανάγκη μας να πραγματευόμαστε τις ρίζες μας στο τώρα μέσα από τις τελετουργίες της ζωής.

– Πώς λειτουργεί η σχέση σας στη δημιουργία των παραστάσεών σας; Υπήρξαν δυσκολίες;
Η αλήθεια είναι ότι ενώ είμαστε δύο πολύ διαφορετικοί χαρακτήρες, έχουμε αναπτύξει μια πολύ αρμονική και δημιουργική σχέση. Μια σχέση που βασίζεται στην εκτίμηση της μιας προς την άλλη αλλά και στη μεγάλη ελευθερία. Δεν υπάρχουν στην κοινή μας πορεία ουσιαστικές δυσκολίες και διλήμματα. Οπότε, υπάρχει μια καθαρή, δημιουργική σχέση που κυλάει αβίαστα.

– Έχετε δηλώσει ότι η μουσική είναι κάτι ιερό για εσάς. Πώς ανανεώνετε τη σχέσης σας μαζί της;
Η μουσική και η τέχνη γενικότερα, απαιτούν προσήλωση, διαρκή μελέτη και αναζήτηση. Βρισκόμαστε σε έναν συνεχή “διάλογο” με τη μουσική και αυτό είναι τρόπος ζωής για εμάς.

– Ένα μεγάλο μέρος της μουσικής σας διαδρομής βασίζεται πάνω σε ιδιότυπες και χαρακτηριστικές διασκευές που αφήνουν το στίγμα σας, είναι εξίσου δύσκολο να διασκευάσετε ένα κομμάτι με το να γράψετε ένα καινούριο; Ποια είναι τα βασικά κριτήρια σύμφωνα με τα οποία επιλέγετε κομμάτια;
Βασικό μας κριτήριο στο να επιλέξουμε να πούμε ένα τραγούδι είναι να μας συγκινεί βαθιά. Σαν να εντοπίζουμε μια ρίζα μέσα μας που μας αφορά, μας δονεί και μας ωθεί να το ερμηνεύσουμε. Για εμάς η διασκευή είναι δημιουργία. Το να μπορέσει να εκφράσει ένας καλλιτέχνης ένα τραγούδι, μέσα από το προσωπικό του φίλτρο, διατηρώντας όμως τον πυρήνα – τη ρίζα αυτού του τραγουδιού, είναι μια διαδικασία που μοιάζει πολύ με αυτή της δημιουργίας.

– Ποιος ή ποια από τους μουσικούς που έχετε συναντήσει καλλιτεχνικά έχει αφήσει επάνω σας τη μεγαλύτερη σφραγίδα;
Όλοι όσοι έχουμε συναντήσει καλλιτεχνικά, μας έχουν επηρεάσει βαθιά! Γι’ αυτό και συναντηθήκαμε εξ’ αρχής άλλωστε! 🙂 🙂

– Η Ξάνθη είναι ο τόπος καταγωγής σας, ποια στοιχεία από την ιδιαίτερη πατρίδα σας έχουν αφήσει το αποτύπωμά τους και στην καλλιτεχνική σας διαδικασία; Πώς ήταν να μεγαλώνετε σε μια μικρή, αλλά πολυπολιτισμική πόλη;
Μεγαλώσαμε σε μια πανέμορφη, πολυπολιτισμική πόλη και με όλη την ελευθερία που μια μικρή πόλη προσφέρει στους ανθρώπους της. Το γεγονός ότι από τότε που θυμόμαστε τους εαυτούς μας, έχουμε εξοικείωση με πολλές κουλτούρες, εικόνες και βιώματα, μας πρόσφερε το δώρο του να έχουμε ανοιχτούς πνευματικούς ορίζοντες και ανοιχτή καρδιά. Αυτό είναι πραγματικά δώρο για έναν καλλιτέχνη, οι προσλαμβάνουσες δηλαδή και τα βιώματα που ένα τέτοιο σταυροδρόμι πολιτισμών μπορεί να προσφέρει μαζί με τον ηχητικό και συναισθηματικό του πλούτο.

– Ποιο χαρακτηριστικό από το μεγάλωμα στην επαρχία σας έχει στιγματίσει και το φέρετε στη σταδιοδρομία σας ως σημείο αναφοράς;
Η πολυπολιτισμικότητα και η “ανοιχτωσιά” που αναφέραμε και πιο πριν. Μια επαρχία βέβαια με ένα πολύ δραστήριο Πολυτεχνείο που έπαιξε και συνεχίζει να παίζει και αυτό καθοριστικό ρόλο, κοινωνικά και πολιτιστικά, στη συγκεκριμένη πόλη και σε όλους εμάς που μεγαλώσαμε εκεί. Σε αυτό το σημείο να πούμε βέβαια και για την τεράστιας φυσικής ομορφιάς περιοχή, που προσφέρει πολύ δυνατές εικόνες για τα μάτια και την ψυχή ενός ανθρώπου κι ειδικά ενός παιδιού.

– Πως σας έχει επηρεάσει καλλιτεχνικά, αλλά και ως προσωπικότητες, η παραμονή στην Αθήνα; Τι έχει προσθέσει στη διαδρομή σας; Και υπάρχει κάτι που θα αλλάζατε σε αυτήν;
Αγαπάμε πολύ την Αθήνα! Από την πρώτη στιγμή που βρεθήκαμε εδώ, την αγαπήσαμε. Είναι μια πόλη με ένα φως μοναδικό. Ιδιαίτερα στο κέντρο, στο οποίο κινούμαστε συνήθως, νιώθεις ότι περπατάς μέσα στη σπουδαία αρχαία αλλά και σύγχρονη ιστορία. Κάθε γωνιά της πόλης, έχει μια ιστορική αναφορά. Κι αυτό είναι κάτι που μας συναρπάζει και μας εμπνέει. Φυσικά και χρειάζεται να αλλάξουν πολλά πράγματα, ειδικά ως προς την ποιότητα ζωής των κατοίκων, πράγματα, όμως, που αφορούν και όλες τις υπόλοιπες πόλεις της Ελλάδας.

– Στις παραστάσεις σας δίνετε έμφαση στην πρωτότυπη γλώσσα, στην προφορά και στην εκφορά της, τόσο a capella, όσο και με τη συνοδεία των μουσικών οργάνων. Είναι η γλώσσα για εσάς ένα οργανικό κομμάτι της μουσικής;
Το είπατε πολύ ωραία. Η γλώσσα για εμάς είναι οργανικό κομμάτι της μουσικής. Αποτελεί δηλαδή ένα από τα δομικά στοιχεία της μελωδίας του τραγουδιού. Οι λέξεις έχουν μουσικότητα, έχουν ρυθμό…είναι σαν νότες!

– Τι θα συμβουλεύατε τους νέους καλλιτέχνες που θέλουν να ακολουθήσουν τον δρόμο των παραστατικών τεχνών ; Ποιο είναι το μεγαλύτερο ρίσκο; Και ποια η μεγαλύτερη ανταμοιβή;
Ο δρόμος αυτός πάντα ήταν και θα είναι ένα ρίσκο από μόνος του. Είναι ένας δρόμος απαιτητικός που μπορεί όμως να σου δώσει μεγάλη χαρά και ψυχική ανάταση, κάτι που σπάνια βρίσκεις αλλού.
Θα τους συμβουλεύαμε, ό,τι κάνουν να το κάνουν με αγάπη και χωρίς εκπτώσεις! Διατηρώντας όμως τη δύναμη, γιατί για δύναμη πρόκειται, να προσαρμόζονται στις εκάστοτε συνθήκες.

Σας ευχαριστούμε για την πολύ ωραία συζήτηση!