Η Άποψή μας για την παράσταση “Χιροσίμα αγάπη μου” στο Θέατρο Σημείο
Γράφει η Αφροδίτη Φλώρου
10/03/23
Σκοτάδι και ησυχία. Χωρίς να βαριέσαι, χωρίς αμηχανία. Η παύση ερχόταν και σε έβρισκε την κατάλληλη στιγμή. Μπορούσες να ακουμπήσεις πάνω της και να ξεκουραστείς. Να κλάψεις, να θυμηθείς, να νιώσεις και να συνεχίσεις, όπως συνέχιζαν και οι ηθοποιοί, όπως συνεχίζεται και η ζωή, με ή χωρίς εμάς.
Οι ήρωες κινούνται σ’ ένα ημερολόγιο κοσμικής μνήμης, όπου πραγματικότητα, εντύπωση και φαντασία μπλέκονται σ’ ένα άνευ ορίων παιχνίδι αποδοχής και άρνησης της μοιραίας μέρας του Αυγούστου του 1945 στην πόλη της Ιαπωνίας. Αυτή θυμάται, αυτός αρνείται τις μνήμες της. Αυτή προσπαθεί να ξεκαθαρίσει στο μυαλό της τις εικόνες από τη Χιροσίμα, αυτός της αρνείται αυτό το δικαίωμα. Επιμένει να της λέει πως Δεν είδες τίποτα στη Χιροσίμα. Αυτή ξαναφέρνει στο μυαλό της όσα συνέβησαν εκείνη την ημέρα, ανακατεύοντάς τα με όσα αποθηκεύτηκαν στο μουσείο της φρίκης και ζουν εκεί ακόμη και σήμερα. Αυτός την ακούει προσπαθώντας να ξεχωρίσει πόσα από αυτά που ακούει είναι πράγματα που αυτή είδε στ’ αλήθεια, ή πράγματα που είδε στα επίκαιρα ή διάβασε σε κάποιο βιβλίο. Η προσωπική μνήμη χάνεται μέσα στη συλλογική. Τι σημασία έχει πού ήσουν και τι είδες αν όλοι αναπνέουμε τον ίδιο αέρα; Αυτή η αόρατη άυλη ύλη μας δένει σε μια κοινή μοίρα όπου το εγώ και το εσύ συγχωνεύεται σε ένα σφιχταγκαλιασμένο εμείς, κοινωνικό, σχεδόν ερωτικό.
Το σκηνικό λιτό, αφαιρετικό, παντού γύρω σου η δράση και οι ηθοποιοί, άχωρο ναι, άχρονο όχι. Δεν είχε σημασία να δεις κάτι παραπάνω, πιθανότατα και να μην είχε απομείνει τίποτα παραπάνω. Ο ρυθμός ακολουθούσε άλλοτε τη βήματα της ειρήνης, αργά απολαυστικά, ράθυμα, άλλοτε κυνηγημένος από τον πόλεμο, έτρεχε ασθμαίνοντας, έδινε κλεφτά φιλιά σε γωνίες, λαχάνιαζε και σταματούσε απότομα σαν να βρέθηκε ξαφνικά στο χείλος του γκρεμού. Η Ιωάννα Μακρή με μια ζεστή, γεμάτη, σχεδόν απτή φωνή κατέγραφε τη δική της εκδοχή της ιστορίας, έτσι όπως θα ‘φτανε σε εμάς και όπως Εκείνη τη θυμόταν. Μια φωνή που έφτιαχνε σκηνικό χώρο, και δραματικό χρόνο. Η Ελίνα Παπαθεοδώρου, η νέα Εκείνη, γέμιζε τη σκηνή με την παρουσία της. Σώμα παρόν, εκφραστικά μέσα έτοιμα για οργανικά ξεσπάσματα και τρυφερά αγγίγματα, βλέμμα υπερβατικό σαν να ήταν κιόλας φευγάτη. Ο Όμηρος Πουλάκης γενναία ανέμελος, σε μια συγκινητική άρνηση της πραγματικότητας και μια εν λευκώ παράδοση στον έρωτα και το λίγο ακόμα που ποτέ δεν είναι αρκετό. Ένα βροντερό ναι σε όσους ρωτούν αν χωράει ο έρωτας μέσα στις πιο μαύρες σελίδες τις ιστορίας. Κάποτε αυτή η ησυχία έσπασε. Ήταν ο Βαγγέλης Ρόκκος. Ένας “τρελός επιστήμονας”, ο άνθρωπος που φώναξε την αλήθεια και τον έδεσαν. Με μία εξαιρετική σκηνική εγρήγορση, ταχύτητα και ακρίβεια σε ξάφνιαζε επαναφέροντας το θεατή απότομα στην πυρηνική πραγματικότητα. Μηδενιστής, υστερικά φλύαρος, ο άνθρωπος που δεν ήξερες αν σε περιπαίζει από υπερβολική αναισθησία, ή αν τρελάθηκε από υπερβολική ενσυναίσθηση.
Ίσως να μην ήταν η κατάλληλη μέρα να δω αυτή την παράσταση. Ίσως να μην υπήρχε και καλύτερη. Σε ημέρες πένθους – εθνικού, κοινωνικού, καλλιτεχνικού, προσωπικού- είδα αυτή την κοινή μοίρα. Αυτό το μεγάλο εμείς, την αιώνια τραγωδία που αλλάζει τόπο, χρόνο, πρωταγωνιστές και τίτλους στις εφημερίδες, αλλά μένει πάντα το ίδιο σκληρή στην πυρήνα της, πολλές φορές βασανιστική, χωρίς κάθαρση. Την τραγωδία του ανθρώπου που θέλει να ζήσει και δεν τον αφήνουν. Και κράτησα 70 λεπτά σιγής για όλους εκείνους που θα μπορούσαν να είμαι εγώ.