Η Άποψή μας για την παράσταση “Ερρίκος ο Τέταρτος” του Γουίλλιαμ Σαίξπηρ σε σκηνοθεσία Αλέξανδρου Κοέν στο Θέατρο Αργώ
Γράφει η Κατερίνα Δημητρακοπούλου
23/05/25
«Παράσταση είναι ο θάνατος, διότι -ενώ ανθρώπινη ζωή πια δεν διαθέτει- το πτώμα εξακολουθεί άνθρωπο να παριστάνει»
Ο Γουίλλιαμ Σαίξπηρ ασχολείται με το θέμα της διαδοχής σχεδόν σε όλα τα δραματικά του έργα, ιστορικά, τραγωδίες και κωμωδίες. Στον Ερρίκο Δ’ παρουσιάζεται η αγωνία του πατέρα, αν ο γιος του, ο πρίγκηπας Χαλ είναι ικανός και άξιος να αναλάβει τον θρόνο καθώς ο έκλυτος βίος του νέου και η συναναστροφή του με τον Φάλσταφ και τους ομοίους του, προκαλούν μεγάλη ανησυχία. Παρόλο που ο πρίγκηπας Χαλ δείχνει μία κάποια απομάκρυνση από τον Φάλσταφ και ανδρεία στη μάχη του Σρούσμπερυ, ο βασιλιάς συνεχίζει να έχει αμφιβολίες.
Ο Αλέξανδρος Κοέν γνωρίζει τη δραματουργία του Σαίξπηρ, σαγηνεύεται και εμπνέεται από τον κλασικό Ερρίκο, δημιουργεί ένα νέο κείμενο, όπου το χθες έρχεται σε συγκρουσιακό διάλογο με το σήμερα. Ο συγγραφέας προτείνει ένα σπονδυλωτό θέαμα δώδεκα σκηνών – εικόνων γεμάτο από τη σαιξπηρική ποίηση, εμπλουτισμένο με μουσική και χορό. Οι γενεές συγκρούονται, το παρελθόν κάνει ότι μπορεί να συνθλίψει κάθε «φρέσκο». Ο Κοέν δεν υιοθετεί διδακτικό ύφος, αλλά προτείνει μία ανοιχτή συνομιλία για τους προβληματισμούς των νέων ανθρώπων που βιώνουν μία καθημερινότητα έντονης ανασφάλειας. Εκείνα τα δύσκολα και ταραγμένα χρόνια της Ελισαβετιανής εποχής έρχονται στο προσκήνιο για να δώσουν την ευκαιρία στα νέα παιδιά να αλλάξουν τη ρότα της σημερινής κοινωνίας. Η χυδαιότητα πρωτοσταστεί, ακόμα και στον έρωτα, fake news, εργασιακό αδιέξοδο, απανθρωπιά παντού.
Ο Κοέν σκηνοθετεί μία πειραματική παράσταση που δίνει φωνή στους νέους ανθρώπους. Η διδασκαλία του προς τους τελειόφοιτους της Ανωτέρας Δραματικής Σχολής Ίασμος, αναφέρονται αλφαβητικά, Αντώνη Αγγελιδάκη, Σωτήρη Αναστασόπουλο, Στέλλα Βασιλάκη, Ελίζα Γεροντάκη, Βιβιάννα Γιαννούτσου, Χρήστο Δούφη, Claudio Kaya, Νικολέτα Καρνέζη, Γιώργο-Άγγελο Κορώνη, Αναστασία Κοτσώνη, Γιάννη Κούλπερ, Λήδα Κουντουρέα, Μαρία Κραμποκούκη, Φένια Μαϊδώνη, Αθηνά Μαμωνά, Ελένη Μανώλογλου, Αρχοντούλα Μαρίνου, Καλλιόπη Ματούλη, Πηνελόπη Μαυρίδη, Μαριάννα Μεσσαλά, Στάθη Μητσιώνη, Δανάη Παπαδάκη, Μαρία Πλατάρου, Μαίρη Πούλα, Έλλη Ρόκκα, Αγγελική Τούντα, Λυδία Τσαμασφύρα, Κριστίνα Τσιουμποτάρου, Γιώργο Φάκα, Νίκο Φραγκιουδάκη, Πηνελόπη Φωτίου και Ζωή Χρόνη αφήνει μία αίσθηση δροσιάς, δημιουργικής έξαρσης και έκφρασης. Οι νέοι και νέες ηθοποιοί αλλάζουν πρόσωπα και προσωπεία με άνεση, ρυθμό, ειλικρίνεια και αλήθεια.
Η κινησιολόγος Σοφία Μιχαήλ έχει υλοποιήσει ένα μικρό θαύμα, καθώς ο συγχρονισμός και η θέση του σώματος έχει μεγάλη σημασία στη συγκεκριμένη παράσταση. Τα σκηνικά και κοστούμια της Αλέγιας Παπαγεωργίου, προσεγμένα στην παραμικρή λεπτομέρεια και με διφορούμενους, συμβολισμούς ενώνουν δύο κόσμους, δύο διαφορετικές εποχές με μαεστρία. Η μουσική του Γιώργου Πούλιου προκαλεί εντάσεις και μυστικιστικά τοπία μέσα από αλλόκοτους ήχους που πολεμούν τον σκοταδισμό. Οι φωτισμοί του Αλέξανδρου Αλεξάνδρου αποτελούν το κλειδί ανάμεσα στο πραγματικό και το φαντασιακό σύμπαν που δρουν οι ήρωες του έργου.
Η παράσταση είναι ένα σχόλιο στη δυστοπική πραγματικότητα, αφού το όνειρο της ελεύθερης βούλησης καταδυναστεύεται από το αδηφάγο πρόσωπο της εξουσίας. Το παρελθόν μπορεί να στηρίξει ένα καλύτερο μέλλον, αν το παρόν δημιουργήσει στέρεο έδαφος δράσης.