Η Άποψή μας για την παράσταση “Η κόρη του λοχαγού” του Α.Σ.Πούσκιν σε σκηνοθεσία Κωνσταντίνου Ασπιώτης στο Σύγχρονο Θέατρο

Γράφει η Στεφανία Τσουπάκη
21/11/24

Στην αφίσα της παράστασης θα θαυμάσετε τους ηθοποιούς από την “Κόρη του Λοχαγού” με μουσικά όργανα στα χέρια. Αυτό ακριβώς είναι η παράσταση του Κωνσταντίνου Ασπιώτη: μια συναυλία από μια καλοκουρδισμένη πενταμελή ορχήστρα που δεν χορταίνεις να βλέπεις και ν’ακούς.

Η ιστορία ενηλικίωσης του Πιοτρ Αντρεγιεβιτς Γκρινιόφ και ο έρωτάς του για την Μαρία Μιρόνοβα θεωρείται ένα κλασικό έργο της ρωσικής λογοτεχνίας και έχει επανειλημμένως διασκευαστεί για το θέατρο, το σινεμά … και την όπερα ακόμη.

Ο καλομαθημένος γιός μιας ευκατάστατης οικογένειας της ρωσικής επαρχίας υποχρεώνεται στα 17 του χρόνια από τον ίδιο του τον πατέρα να υπηρετήσει την θητεία του σ ένα απομακρυσμένο φυλάκιο προκειμένου να σκληραγωγηθεί και ν αφήσει πίσω την επιπολαιότητα της εφηβείας. Μέχρι να φθάσει όμως εκεί, διασχίζοντας την παγωμένη στέπα με τον πιστό υπηρέτη του Σαβέλιτς, θα γνωρίσει ανθρώπους, θα μπει σε πολλές περιπέτειες και στο τέλος θα ερωτευτεί την νεαρή Μαρία, την κόρη του γενναίου λοχαγού Μιρόνοφ στο φρούριο του οποίου τον οδηγούν τα αλλεπάλληλα φύλλα πορείας που λαμβάνει. Ο έρωτας είναι αμοιβαίος όμως τα προβλήματα δεν λείπουν. Υπάρχει ένας αντεραστής, υπάρχει η άρνηση του πατέρα Γκρινιόφ γι’αυτό το γάμο με την ταπεινή Μαρία, αλλά και μια κοζάκικη εξέγερση από ένα σφετεριστή του τσαρικού θρόνου που αρχίζει να φουντώνει στα μέρη εκείνα. Ο Πιότρ θα βιώσει μια πολύ απότομη ενηλικίωση καθώς έχει να αντιμετωπίσει ίντριγκες, προδοσίες, τραγικές συμπτώσεις, τον εφιάλτη του πολέμου, την σπίλωση του ονόματός του και τέλος τη φυλακή, προτού καταφέρει να σμίξει για πάντα με την αγαπημένη του. Εν τέλει, η ίδια η Μαρία θα βοηθήσει στο τέλος ώστε ο Πιότρ να αποτινάξει κάθε είδους κατηγορία και να ξαναγίνει ελεύθερος άνθρωπος.

Το μυθιστόρημα του Πούσκιν, όπως είναι φυσικό, είναι πολυπρόσωπο, καλύπτει μεγάλη χρονική περίοδο, έχει στιγμές έντονης δράσης, αναφέρεται σε απομακρυσμένους μεταξύ τους τόπους. Στην θεατρική μεταφορά του στις μέρες μας, θέλει ένα ιδιαίτερο σκηνοθετικό ταλέντο ώστε όλα αυτά να χωρέσουν σε μια σκηνή και να αποδοθούν από ένα θίασο 5 ηθοποιών. Ο Κωνσταντίνος Ασπιώτης διαθέτει αναμφισβήτητα αυτό το ταλέντο. Όσο για τους 5 ηθοποιούς που ανεβαίνουν στη σκηνή του Σύγχρονου Θεάτρου μπορούμε κάλλιστα να πούμε ότι έχουμε να κάνουμε με μια dream team του θεάτρου μας.

Ο Ασπιώτης με έξυπνες σκηνικές πρακτικές, ευφυή ευρήματα και κυρίως με τη σωστή αξιοποίηση του υποκριτικού δυναμικού που έχει στη διάθεσή του καταφέρνει να κλείσει μέσα σε 110 λεπτά χρόνου δράση, αξιακούς κώδικες και έντονο συναίσθημα μέχρι την κάθαρση του τέλους. Σαν μια καλοκουρδισμένη ορχήστρα οι πέντε ηθοποιοί συντονίζονται στην εντέλεια καθώς ερμηνεύουν τους πολλούς περισσότερους μικρούς και μεγαλύτερους ρόλους εκμεταλλευόμενοι την τέλεια χημεία μεταξύ τους. Παρότι δεν πρόκειται για κωμωδία, το λεπτό χιούμορ, όπως αυτό προκύπτει και από τις έξυπνες σκηνοθετικές λύσεις, παίζει καταλυτικό ρόλο στην αβίαστη πρόσληψη της ιστορίας από το θεατή. Εννοείται πως υπάρχει και εξιστόρηση κάποιων κομματιών, κυρίως στην αρχή, ώστε να διευκολύνεται η εξέλιξη, ακόμα κι αυτή όμως γίνεται με τρόπο ευχάριστο και απόλυτα αποδεκτό.

Ο Μιχάλης Οικονόμου είναι ο μόνος που κρατά ένα μοναδικό ρόλο, εκείνο του Πιοτρ, από την αρχή ως το τέλος του έργου. Έχει αποδείξει επανειλημμένως το ταλέντο του και το ίδιο κάνει και τώρα. Από επιπόλαιος και εριστικός γίνεται ένας βαθειά ερωτευμένος άντρας κι ένας γενναίος στρατιώτης που δεν διστάζει μπροστά σε τίποτε. Είναι απόλυτα κύριος του ρόλου και των αποχρώσεών του και πειστικός στην ερμηνεία του. Όπως πειστικός έως και συγκινητικός είναι και ο Παντελής Δεντάκης είτε σαν πατέρας Γκρινιόφ, είτε σαν λοχαγός Μιρόνοφ είτε- κυρίως – σαν ο πιστός γερο- ακόλουθος Σαβέλιτς , η «προίκα» και φύλακας- άγγελος του ήρωα. Και οι τρείς ρόλοι έχουν δύναμη και προσωπικότητα παρότι οι χαρακτήρες είναι τελείως διαφορετικοί. Ο Δεντάκης τους υπηρετεί υποδειγματικά.

Ο Σταύρος Σβήγκος ερμηνεύει ένα ιστορικό πρόσωπο, τον Εμιλιάν Πουγκατσώφ, που εξεγέρθηκε γύρω στα 1773 κατά της τσαρίνας και κατάφερε να καταλάβει κάποια φρούρια προτού αυτή η, αποτυχημένη εν τέλει, στάση πνιγεί στο αίμα και ο ίδιος εκτελεστεί. Με κάποιο τρόπο εμπλέκεται από πολύ πιο νωρίς στη ζωή του ήρωα. Ερμηνεύει δευτερευόντως και τον Σβάμπριν που διεκδικεί την καρδιά της Μάσα. Δυο επικίνδυνες συναντήσεις στη ζωή του Πιότρ χρωστούν την δύναμη τους αλλά και την τραγικότητά τους στον Σταύρο Σβήγκο, που θεατρικά δεν παύει να μας εκπλήσσει με την επάρκειά του.

Άφησα τελευταίες τις κυρίες του σχήματος. Η Μύριαμ Ρουχάτζε, πάντα σωστά συντονισμένη με τους ρόλους που της έχουν ανατεθεί είναι γεμάτη εκφραστικότητα και είναι απολαυστική σε όλες τις κωμικές της απόπειρες. Η Θάλεια Σταματέλου που παίζει (και) την κόρη του λοχαγού είναι μια εξπέρ της γρήγορης εναλλαγής ρόλων, του πνευματώδους χιούμορ, ένα πολυεργαλείο επί σκηνής και ταυτόχρονα, μια πολύ καλή ηθοποιός που εύκολα μπορεί να σε βάλει σ ένα κλίμα μεγάλης συναισθηματικής φόρτισης.

Το σκηνικό απλό αλλά αποτελεσματικό με δεκάδες props να επιστρατεύονται για την διεκπεραίωση δύσκολων σκηνών. Κι εδώ, δίνουμε τα εύσημα και στη σκηνογράφο Ζ. Μολυβδά-Φαμέλη και στον σκηνοθέτη Κωνσταντίο Ασπιώτη. Επίσης τα κοστούμια της Διδώς Γκόγκου και οι φωτισμοί του Τάσου Παλαιορούτα ήταν μεγάλα «συν» για την παράσταση.

Ευχαρίστως θα την ξαναέβλεπα την Κόρη του Λοχαγού. Δεν ξέρω αν θα το καταφέρω πάντως προβλέπω να γίνεται γρήγορα sold out . Σίγουρα για τις γιορτές, ιδανική περίπτωση θεατρικής ψυχαγωγίας.