Η Άποψή μας για την παράσταση “Η θάλασσα και ο γέρος”
Γράφει η Κατερίνα Δημητρακοπούλου
03/09/24
΄
Η Θάλασσα και ο Γέρος, σκηνοθεσία Μαρλέν Καμίνσκι, Θέατρο Βράχων Ιούλιος 2024
«Φαντάσου αν κάθε μέρα ένας άνθρωπος ήταν αναγκασμένος να σκοτώνει το φεγγάρι. Το φεγγάρι τρέχει και φεύγει μακριά. Φαντάσου, ένας, αν ένας άνθρωπος κάθε μέρα ήταν αναγκασμένος να σκοτώνει τον ήλιο. Τυχεροί γεννηθήκαμε»
Μία παράσταση που δημιουργήθηκε από τη πασίγνωστη νουβέλα του Έρνεστ Χέμινγουεϊ Ο γέρος και η Θάλασσα, η οποία δημοσιεύτηκε τον Αύγουστο του 1952, χαρίζοντας στον συγγραφέα το Βραβείο Πούλιτζερ το 1953 και το Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1954. Θεωρείται ότι αποτελεί ένα σημαντικό κείμενο για την καθημερινή μάχη της επιβίωσης της ανθρώπινης ύπαρξης τόσο απέναντι στις αντιξοότητες της ζωής όσο και απέναντι στον ίδιο της εαυτό και τις επιλογές της.
Η νουβέλα Ο γέρος και η θάλασσα αφηγείται την ιστορία του ψαρά Σαντιάγο και τη σχέση του με τη θάλασσα και τα γεννήματα του βυθού της. Ζει από αυτήν, την αφουγκράζεται, την «προστατεύει». Ο Σαντιάγκο βλέπει τα ψάρια σαν συντρόφους, αλλά επειδή πρέπει και να επιβιώσει τρώει μερικά όταν υπάρχει ανάγκη. Ο σαλάο Σαντιάγκο είναι 84 μέρες χωρίς να έχει καταφέρει να πιάσει ούτε λέπι. Φεύγει μονάχος για να περισώσει την καλή του φήμη ανάμεσα στους ψαράδες την 85η μέρα. Η συνάντησή του με το επιβλητικό μπλε μάρλιν, έναν τεράστιο ξιφία, θα αναγκάσει τον Σαντιάγκο να αναμετρηθεί με τον εαυτό του, με τη θάλασσα και τα πλάσματά της για τρία μερόνυχτα.
Η Μαρλέν Καμίνσκι, διασκευάζοντας τη νουβέλα σε θεατρικό κείμενο, καταφέρνει να μας δώσει ξεκάθαρα πως θέλει να μιλήσει για την οικολογική καταστροφή του πλανήτη που είναι σχεδόν μη αναστρέψιμη στις μέρες μας. Καθώς τα θαλάσσια όντα αργοπεθαίνουν, αργοπεθαίνει μαζί τους και ο άνθρωπος και ας μην θέλει να το παραδεχτεί. Η σκηνοθέτις αντιλαμβάνεται τον σύγχρονο άνθρωπο ως αναπόσπαστο μέλος του επίγειου και θαλάσσιου κόσμου και αναρωτιέται αν είναι ακόμα στο χέρι μας να είμαστε κυρίαρχοί τους.
Η Νατάσα Πετροπούλου που υπογράφει τη μετάφραση της διασκευής και συμμετέχει στη δραματουργική ανάλυση, έχει φροντίσει το «πνεύμα» του συγγραφέα να πλανάται σε όλη τη διάρκεια του έργου. Απλές λέξεις με βαθιά νοήματα γίνονται συνοδοιπόροι της ονειροφαντασίας.
Ο Τάσος Νούσιας καλείται να ενσαρκώσει επί σκηνής τον ώριμο και τρυφερό Σαντιάγκο. Πετυχαίνει να εξωτερικεύσει τον υπέροχο εσωτερικό κόσμο του γέρου ψαρά και παρά την εξωτερική του εμφάνιση, εύρωστος και γητευτής, να μας πείσει πως είναι ένας σαλάο.
Ο Βασίλης Μηλιώνης στην πρώτη του θεατρική εμφάνιση ενσαρκώνει τον Μανολίνο, τον νεαρό μαθητευόμενο του σαλάο, γεμάτο ορμή, νιάτα, όνειρα και ελπίδα. Ο Μηλιώνης φαίνεται πως έχει προσεγγίσει τον ρόλο του μέσα από τα μονοπάτια της φιλοσοφίας και της εσωτερικής αναζήτησης και στηριζόμενος στις σκηνοθετικές οδηγίες της Καμίνσκι, δημιουργεί έναν ολοκληρωμένο χαρακτήρα.
Η Φαίδρα Σούτου μία αέρινη Νηρηίδα, η οποία σαν τη Μικρή Γοργόνα από το παραμύθι του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν δεν μπορεί να μιλήσει, μπορεί όμως να δανειστεί τη φωνή της Evelyn Assouad και να μας προσφέρει μία θαλάσσια θεότητα με αρμονία και χάρη. Αυτός ο τέλειος συγχρονισμός της χορογραφίας και της ηχογραφημένης φωνής δίνουν μία ονειρική αίσθηση στην παράσταση.
Ο σχεδιασμός 3d Animation και Video mapping του Γιάννη Ντουσιόπουλου, ο φωτιστικός σχεδιασμός της Αλίκης Δανέζη Knutsen καθώς και η σκηνογραφία-ενδυματολογία των Αγγελίνα Παπαχατζάκη – Μαρλέν Καμίνκσι δημιουργούν έναν υδάτινο κόσμο που ο θεατής χάνεται μέσα του. Η εξέδρα με την ελαφριά κλίση, το άνοιγμα της στο πλάι-βάρκα, τα απλά, τα καθημερινά λινά ρούχα δίνουν μορφή στον θαλάσσιο κόσμο του σαλάο. Η παράλληλη αφήγηση του Μανολίνο συνδέει εκείνα τα χρόνια με το σήμερα. Η μαριονέτα της Μυρτώς Κοσμοπούλου δεν αφήνει περιθώρια αμφισβήτησης της ανθρώπινης βιαιότητας.
Η παράσταση Η Θάλασσα και ο Γέρος μας θύμισε την ομορφιά του υδάτινου κόσμου, τη δύναμη της ανθρώπινης ύπαρξης για επιβίωση, αλλά μας έφερε και προ των ευθυνών μας να καταστρέφουμε κάθε τι ωραίο. Καλή σας θέαση!
Περισσότερα για την παράσταση ΕΔΩ