Η Άποψή μας για την παράσταση “ΜΑ” της Ρηνιώς Κυριαζή στο Από Μηχανής Θέατρο

Γράφει η Κωνσταντίνα Καλλέργη
10/03/25

Εικόνες και στιγμές από την καθημερινότητα ενός ατόμου με αυτισμό και της οικογένειάς του, συμπληρώνουν το παζλ της νέας παράστασης της Ρηνιώς Κυριαζή, στο Από Μηχανής Θέατρο.
Ο Οδυσσέας, ως άλλος μυθικός ήρωας, δίνει καθημερινά τον δικό του αγώνα, παλεύοντας με ένα θηρίο που είναι μεγαλύτερο από αυτόν, με συνοδοιπόρους και συντρόφους τους γονείς και την έφηβη αδερφή του.

Μα – μαμά, Μα – μαύρο. Μα, είναι η μοναδική λέξη που μπορεί ο Οδυσσέας να πει, ο μόνος του σύνδεσμος με τους δικούς του ανθρώπους, η μικρότερη μονάδα που συμπυκνώνει ολόκληρη την έκφρασή του. Χαρά, φόβος, ανησυχία, θυμός, όλα υπό το ίδιο πρίσμα, καθρεφτίζονται για τον Οδυσσέα σε αυτό το «ΜΑ», στο οποίο κάθε ήρωας, κάθε μέλος της οικογένειάς του, προβάλλει και τις δικές του προσωπικές ανασφάλειες, τις κρυφές επιθυμίες και τις ανομολόγητες ανάγκες.

Τέσσερα γεύματα, επί σκηνής, σηματοδοτούν τέσσερις διαφορετικές φάσεις της ζωής της οικογένειας, την εξέλιξη των σχέσεών τους, την επιρροή της κατάστασης του Οδυσσέα στη ζωή όλων, και τη συνεχή προσπάθειά τους να παραμείνουν ενωμένοι. Τέσσερα καρέ, ανοίγουν μια χαραμάδα στις καθημερινές, αλλά και στις πιο κρυφές στιγμές της οικογένειας, και αποκαλύπτουν με τρόπο άλλοτε αγνό και άλλοτε ωμό, την ελπίδα, τη μοναδικότητα, την απογοήτευση και τη σιωπή που διαδέχονται η μια την άλλη, στην καθημερινότητά τους. Σαν ομόκεντροι κύκλοι, διαγράφονται οι διαδρομές του καθενός από τα μέλη της οικογένειας‧ διαδρομές που έκαναν, που ήθελαν να έχουν κάνει, που ανέβαλαν, που ονειρεύτηκαν, που θυσίασαν, που αναγκάστηκαν να κάνουν, όλες να διασταυρώνονται με την πορεία του Οδυσσέα, άλλοτε άστατη, άλλοτε σταθερή και άλλοτε ξέφρενη. Πορείες που μοιάζουν να διαγράφονται στα στενά όρια του σπιτιού τους και του οικογενειακού τους κύκλου, σε μια κοινωνία που τους περιθωριοποιεί, τους ξεχνά, τους αγνοεί.

Η λιτή σκηνοθεσία, που όμως δε στερείται τεχνικών μέσων, αναδεικνύει την ουσία των σκηνών που διαδραματίζονται, χωρίς να αφήνει περιθώριο στον θεατή να χαλαρώσει και να επαναπαυθεί. Το παιχνίδι με τους ήχους, τα φώτα, τα χρώματα, την κίνηση, δημιουργεί μια πολύ-αισθητηριακή εμπειρία, που αφ’ ενός απορροφά τον θεατή, και αφ’ ετέρου τον κρατά σε συνεχή επαφή με ό,τι διαδραματίζεται.

Ξεχωριστή και ιδιαίτερα αξιόλογη είναι η ερμηνεία του Μιχάλη Κουτσκουδή, στον ρόλο του Οδυσσέα, ο οποίος φαίνεται να ενσωματώνει και να παρουσιάζει δύο όψεις του χαρακτήρα του: τη μία, φανερή, χωλαίνουσα και εκφραστικά περιορισμένη, φαινομενικά αποκομμένη από το περιβάλλον και την πραγματικότητα, και την άλλη, εσωτερική, ουτοπική ή ίσως και αληθινή στο μυαλό όσων αγαπούν τον Οδυσσέα, και αισθάνονται τον τρόπο με τον οποίο επικοινωνεί μαζί τους. Η εναλλαγή του ανάμεσα σε πλάσμα-έρμαιο της κατάστασής του, και παντογνώστη αφηγητή, προστατευόμενου και προστάτη, πρωταγωνιστή και παρατηρητή, και η ευκολία με την οποία υπηρετεί κάθε φορά την ουσία του ρόλου του.

Οι υπόλοιποι ηθοποιοί, Δήμητρα Γκλιάτη, Μαρίνα Πανηγυράκη και Γιώργος Φριντζήλας, πλαισιώνουν το χαρακτήρα του Οδυσσέα με όλες τις διαθέσεις, τις εντάσεις και τις προστριβές που χαρακτηρίζουν μια οικογένεια, έχοντας τον ίδιο ως συνδετικό κρίκο και σημείο αναφοράς τους.

Στο πλαίσιο της συμπεριληπτικότητας και της προσπάθειας ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης επάνω στον αυτισμό, μια σειρά από παράλληλες εκδηλώσεις με την επιμέλεια της ομάδας του Nevronas, πλαισιώνουν την παράσταση. Κάθε παράσταση διαθέτει υπέρτιτλους για κωφούς, ενώ σε επιλεγμένες ημερομηνίες, διατίθεται διερμηνεία στη νοηματική και ακουστική περιγραφή, στοιχεία που «ανοίγουν» το θέατρο στο κοινό, καταρρίπτοντας κάθε περιορισμό. Με όλα αυτά τα χαρακτηριστικά, το ΜΑ είναι μια παράσταση για όλους.

Περισσότερα για την παράσταση ΕΔΩ