Η Άποψή μας για την παράσταση «ο Μπαμπάς ο Πόλεμος» του Ιάκωβου Καμπανέλλη σε σκηνοθεσία Κώστα Παπακωνσταντίνου στο θέατρο OLVIO.
Γράφει η Αφροδίτη Φλώρου
31/10/24
Ποτέ “Ο μπαμπάς ο πόλεμος” του Ιάκωβου Καμπανέλλη δε θα μπορούσε να είναι πιο επίκαιρος. Ίσως αυτός να είναι και ο λόγος που η θεατρική ομάδα «Πτωχαλαζόνες» επέλεξε να ζωντανέψει αυτόν το ιδιόρρυθμο πόλεμο, στην σκηνή του θεάτρου OLVIO 44 χρόνια μετά την πρώτη του παρουσίαση το 1979 από το Θέατρο Τέχνης. “Ο μπαμπάς ο πόλεμος”, εμπνευσμένος από το ιστορικό γεγονός της πολιορκίας της σταθερά ουδέτερης Ρόδου από τον Δημήτριο τον πολιορκητή το 305 π.Χ., που ως άλλος Μέγας Αλέξανδρος προσπαθεί να εξαπλώσει την κυριαρχία του στα πέρατα της οικουμένης, λειτουργεί ως ένα εξαιρετικά εύστοχο σχόλιο στην τρέχουσα κοινωνικοπολιτική κατάσταση: Από το ίδιο το περιεχόμενο της παράστασης που απηχεί την κατάσταση της Ελλάδας αυτή τη στιγμή, ευρισκόμενης εν μέσω πολεμικών συρράξεων (βλέπε εισβολή Ρωσίας στην Ουκρανία, γενοκτονία στην Παλαιστίνη), μέχρι την αφίσα της παράστασης με τον «υδάτινο» σερβιτόρο που φέρνει στο νου την πλήρη τουριστικοποίηση της χώρας μας με τους σερβιτόρους του ίδιου μάλιστα νησιού να απαθανατίζονται πρόσφατα να σερβίρουν μέσα από το νερό. Μπορεί άραγε να ευτυχήσει ένας άνθρωπος σε μια χώρα που δυστυχεί, ή/και κατ’ επέκταση μπορεί να ευημερήσει μια χώρα σε έναν κόσμο που δυστυχεί; Πόσο ρεαλιστική είναι η ουδετερότητα σε έναν κόσμο που φλέγεται; Ο πολιτικά ουδέτερος είναι αθώος; Μήπως τελικά το «απολιτίκ» είναι ηθικός αυτουργός εγκλημάτων και η σιωπή όντως συνενοχή; Mια μικρή έκρηξη αλλεπάλληλων ερωτημάτων πυρπολεί το μυαλό του θεατή βλέποντας μια παράσταση που δεν θέλεις να τελειώσει. Γιατί ο Ιάκωβος Καμπανέλλης και η Πτωχαλαζονική ομάδα, με δούρειο ίππο της γέλιο καταφέρνει να σε πυρπολήσει χωρίς να τον πάρεις είδηση. Να σε προβληματίσει χωρίς να σε βαρύνει και κυρίως χωρίς να καταλάβεις πότε πέρασαν 95 ολόκληρα λεπτά πολιτικού προβληματισμού. Κι όμως!
Η σκηνοθεσία του Κώστα Παπακωνσταντίνου δημιουργεί ένα άχωρο και άχρονο μεν, παρελθόν δε, στο οποίο όλα μπορούν να συμβούν και τίποτα δεν σε ξενίζει. Άλλωστε ο ίδιος ο κόσμος του Καμπανέλλη είναι από μόνος του τόσο παράδοξος, που μια selfie ή ένας ξενοδόχος κυβέρνηση που υπόσχεται να αδειάσει το νησί από τους ιθαγενείς – συγγνώμη τους γηγενείς- για να βολτάρουν ανενόχλητοι οι τουρίστες δεν προκαλεί σε κανέναν εντύπωση. Και πότε προκάλεσε άλλωστε; Η πολυμελής ομάδα των πτωχών μεν αλαζόνων δε ηθοποιών, με εξαιρετικό ρυθμό, αμεσότητα, στοχευμένη επικοινωνία με το κοινό σε κρατά σε μια ανάλαφρη εγρήγορση με ένα μόνιμο μειδίαμα στα χείλη. Τι να πει κανείς για τον εξαιρετικό Βλάχο Ελισσαίο σε ρόλο ξενοδόχου που σαρώνει τη σκηνή με τη φόρα του και κινεί τα νήματα κυβέρνησης και πολέμου; Για τον Δημοσθένη Ξυλαρδιστό σε ρόλο Δημητρίου πολιορκητή από τη μια και τρυφερού εραστή από την άλλη που γίνεται αλοιφή για τα μάτια της όμορφης Ουρανίας, ή κατά κόσμον Μαριάννα Ντίρου. Οι Δήμητρα Μητροπούλου και Χαρά Δημητριάδη πάλι, σείουν το θέατρο με τον ιδιότυπο στρατιωτικό χαιρετισμό τους, και όχι μόνο, αφού η εύστοχη εναλλαγή ρόλων που επέλεξε η σκηνοθεσία, μας θυμίζει πως τα πρώην θύματα μπορούν να μοιάσουν με τους θύτες στην προσπάθειά τους να τους κερδίσουν. Το ίδιο συμβαίνει και με την Αγγελική Μαρίνου, την αδίστακτη ευφυή εταίρα, που δε θα μπορούσε όμως να είναι μόνο αυτό. Ύστερα ο Γιώργος Σύρμας. Αξιαγάπητα μηχανορράφος, πράκτορας στο πλευρό του Δημητρίου και παρεμπιπτόντως μάγειρας. Ο Δημήτριος δε χορταίνει τις λιχουδιές του κι εμείς δε χορταίνουμε να γελάμε βλέποντάς τον να ξεγελά τον ιδιοφυή στρατηλάτη. Τέλος ο Δημήτρης Τσιγκριμάνης, η φωνή της ανυπότακτης ελευθερίας και ταυτόχρονα της καλλιτεχνικής έπαρσης που διευθετεί τα πάντα μόνος του χωρίς να δέχεται έξωθεν παρεμβάσεις.
Ο “μπαμπάς ο πόλεμος” είναι μια παράσταση αντιφατική: δισυπόστατοι χιμαιρικοί χαρακτήρες, γέλιο και προβληματισμός, ειρήνη και πόλεμος, αλήθεια δοσμένη μέσα από ένα ψέμα, το ψέμα του θεάτρου. Είναι μια παράσταση που πρέπει να δείτε.