Η Άποψή μας για την παράσταση “Στη σκιά του Λούσια” του Νίκου Χουλιαρά στο Θέατρο Θησείον – Ένα Θέατρο για τις τέχνες

Γράφει η Κατερίνα Δημητρακοπούλου
16/05/24

« … Την άλλη τη μέρα, πάλι μοναχός μου ήμουν στο σπίτι, κι είπα από μέσα μου. Καλά που είμαι και μοναχός μου, είπα. Γιατί κι ο Στέργιος να ’ταν, κι ο Βαγγέλης, εγώ πάλι μοναχός μου είμαι, κι όλα μες το κεφάλι μου τα ’χω. Αλλά κι αυτοί που είναι απόξω απ’ το κεφάλι μου, καλοί είναι, λέω, γιατί κι αυτοί μες το δικό τους το κεφάλι, πάλι μονάχοι τους θα είναι. Όταν είμαστε όμως όλοι μαζί, αλλιώτικοι είμαστε. Γιατί εγώ είμαι εγώ, κι ο Βαγγέλης είν’ ο Βαγγέλης. Ο Στέργιος πάλι είναι άλλος, κι άλλο είναι ο πατέρας του Βαγγέλη. Όλοι μαζί όμως, η Ελλάδα είμαστε. Γιατί η Ελλάδα, είναι και πιο μεγάλη απ’ τα Γιάννενα. Αλλά και τα Γιάννενα, Ελλάδα πάλι είναι κι αυτά…»

Ο Λούσιας είναι το πρώτο μυθιστόρημα του Νίκου Χουλιαρά που εκδόθηκε το 1979 αρχικά από τον Κέδρο και μετά, το 1987 από τις εκδόσεις Νεφέλη. Ένα παιδί, διαφορετικό, μεγαλώνει στα Ιωάννινα. Ένα παιδί που παρατηρεί και ερμηνεύει ότι συμβαίνει γύρω του με τον δικό του μοναδικό τρόπο. Η ραδιοφωνική μετάδοση του μυθιστορήματος από το Τρίτο Πρόγραμμα του Μάνου Χατζιδάκι έγινε η αφορμή να αποχωρήσει ο συνθέτης από το Τρίτο, καθώς αρνήθηκε να υπακούσει στη λογοκρισία που ήθελε να «κοπεί» η ανάγνωση του έργου με τη δικαιολογία ότι θα ακούγονταν «κακές λέξεις και βωμολοχίες». Η τηλεοπτική σειρά πέντε επεισοδίων των 55 λεπτών έκανε πρεμιέρα στις 25 Νοεμβρίου του 1989, με πολύ καλή αποδοχή από το τηλεοπτικό κοινό, σε σκηνοθεσία Σταύρου Καπλανίδη.

Σήμερα η Ρηνιώ Κυριαζή εμπνέεται από αυτό το διαφορετικό παιδί και με τον Άθω Δανέλλη στον μπερντέ αφηγείται σε πρώτο πρόσωπο τις σκέψεις και τα ονείρατα του Λούσια.

Ο Νίκος Χουλιαράς (1940-2015) Γιαννιώτης στην καταγωγή υπήρξε συγγραφέας, ζωγράφος (δημιούργησε το ύφος στα βιβλία του εκδοτικού οίκου Νεφέλη), μουσικός (εκπρόσωπος της τάσης «Νέο Κύμα»), διασκεύασε δημοτικά τραγούδια και γνώρισε στα αθηναϊκό κοινό τα ηπειρώτικα.

Ο Λούσιας είναι ένας ξεχωριστός χάρτινος ήρωας. Είναι ένα μικρό παιδί που δεν καταλαβαίνει πως πίσω από ένα χαμογελαστό πρόσωπο μπορεί να κρύβεται ένα ψέμα, ένα αλλιώτικο παιδί που δεν είναι σε θέση να κατανοήσει πως γέλιο και κλάμα πάνε αντάμα. Μπορεί να είναι ένα παιδί διανοητικά καθυστερημένο, λίγο τρελούτσικο, ίσως. Αφηγείται στον αναγνώστη τη ζωή του επαναλαμβάνοντας τις ίδιες προτάσεις δύο και τρεις φορές, αλλάζοντας τη σειρά των λέξεων σαν να ξανασκέφτεται τι θέλει να πει. Αποδομεί κάθε κοινωνική, γλωσσική και επικοινωνιακή σύμβαση.

Η Ρηνιώ Κυριαζή έχει συλλάβει τη μουσικότητα του κειμένου που δημιουργούν οι ανάκατα επαναλαμβανόμενες λέξεις: «Κυριακή σήμερα. Κυριακή είναι. Πρωί είναι. Εγώ, πρωί, λέω ότι είναι. Εφτά θα ναι. Μπορεί όμως και εφτάμιση να ναι. Ο ξεφτιλισμένος ο Δραμπασίνας. Μου τα πήρε απ’ τα χέρια μου. Μέσα απ’ τα χέρια μου τα πήρε. Πρώτος τα είχα δει. Μου τα πήρε όμως. Να του ’δινα μια. Μια χαψιά είναι. Να του δινα μια να τον έλιωνα. Ο Δραμπασίνας… Ο Κωστάκης ο Δραμπασίνας! Άμα μου ξαναπεί να πάω, δεν θα πάω. Εδώ. Θα κάτσω εδώ να με βαράει ο Θρασκιάς, παρά να πάω. Σάματι, καλύτερα είναι κι εκεί; Εδώ! Θα κάτσω εδώ να με βαράει ο Θρασκιάς. Εδώ. Να βαράει ο Θρασκιάς».

Η ηθοποιός και σκηνοθέτις αγκαλιάζει με τρυφερότητα το παιδί με το αδύναμο μυαλό και προσφέρει στον θεατή μία αξέχαστη παράσταση θεάτρου σκιών και παρόλο που επί σκηνής βρίσκεται εκείνη ως Λούσιας, ο παίχτης του θεάτρου σκιών Άθως Δανέλλης και η βοηθός τους Δέσποινα Χαλκορόκα δεν μας λείπει κανένα πρόσωπο από τη ζωή του μικρού Λούσια. Αυτό το παιδί αντικατοπτρίζει όλη τη σκληρότητα και την υποκρισία των σοβαρών και των σωστών πολιτών στα βαθυγάλανα νερά της λίμνης.

Η σκηνογραφία των Σοφία Χουλιαρά – Ναταλία Μαντά, η μουσική σύνθεση του Νίκου Βελιώτη και οι φωτισμοί της Στέβης Κουτσοθανάση δημιούργησαν ένα ιδιαίτερο και ιδανικό σκηνικό περιβάλλον με χρώματα και ήχους όπου η Ρηνιώ Κυριαζή χάνεται μέσα στην ψυχούλα του Λούσια, γίνεται ο Λούσιας και μας παίρνει από το χέρι για να βιώσουμε μαζί του την ομορφιά της παιδικής, αγνής σκέψης του. Καλή σας θέαση!

Περισσότερα για την παράσταση ΕΔΩ