Η Άποψή μας για την παράσταση “November” του David Mamet στο θέατρο Τζένη Καρέζη

Γράφει η Στεφανία Τσουπάκη
09/11/23

Nοέμβριος. Ο μήνας των Ευχαριστιών για τον αμερικανικό λαό γίνεται, σ αυτό το θεατρικό του Ντέιβιντ Μάμετ, ένας καυτός μήνας εκλογών μ’ ό τι αυτό μπορεί να σημαίνει. Για τον νυν πρόεδρο των ΗΠΑ και εκ νέου υποψήφιο που βλέπει τις δημοσκοπήσεις να τον οδηγούν στην έξοδο σίγουρα δεν είναι ένας καλός μήνας.

Ο γνωστός αμερικανός σεναριογράφος και θεατρικός συγγραφέας, σ αυτό το έργο του επιλέγει να μιλήσει για το πολιτικό παρασκήνιο και ν’αναδείξει χαρακτήρες με τρόπο σατιρικό όπως δηλαδή ΔΕΝ τον έχουμε ως τώρα συνηθίσει. Παραμένει όμως ιδιαίτερα εύστοχος και αιχμηρός στις αναφορές του. Θα εντοπίσετε σίγουρα και σημεία όπου γίνεται ηθελημένα politically incorrect. Για να μην μιλήσουμε για το κοινό υβρεολόγιο που απ’την αρχή γίνεται σήμα κατατεθέν του ήρωά του.

Ο κεντρικός χαρακτήρας είναι ένας πρόεδρος σε πανικό, άξεστος, θορυβώδης, ανυπόμονος και έτοιμος για οποιαδήποτε απόφαση προκειμένου ν αλλάξει την αρνητική ατμόσφαιρα γύρω του: Χαμηλά ποσοστά δημοτικότητας, άδεια ταμεία προεκλογικά, μια σύζυγος που μάλλον δεν του συμπαραστέκεται και πολύ στον αγώνα του, έχοντας ήδη γυρίσει σελίδα. Όμως εκείνος αρνείται πεισματικά να παραδοθεί στην μοίρα του. Στο πλάι του, ο επικεφαλής του επιτελείου του και εξ απορρήτων του και η πολύτιμη επικοινωνιολόγος του, που μεταφέρεται άρον άρον άρρωστη για να τον ξελασπώσει. Ένας επικεφαλής λόμπι – χρηματοδότης που συνδιαλέγεται μαζί του την ύστατη ώρα αλλά και ο εκπρόσωπος μιας τοπικής ινδιάνικης κοινότητας ψηφοφόρων του συμπληρώνουν την πεντάδα που σ ένα πεπερασμένο χρονικό διάστημα και μέσα από πολλές διακυμάνσεις θα οδηγήσουν την ιστορία σ ένα επεισοδιακό φινάλε.

Ο σκηνοθέτης Μιχάλης Σιώνας διευθύνει αυτήν την πολιτική σάτιρα δωματίου με μαεστρία αναδεικνύοντας με λίγο υπερβολικό ειν η αλήθεια τρόπο τα όσα συμβαίνουν στα παρασκήνια της πολιτικής. Ο ρυθμός της παράστασης είναι γρήγορος και οι χαρακτήρες διαγράφονται ολοκάθαροι κάτω απ την πίεση των καταστάσεων.

Ο Σταύρος Σβήγκος στο ρόλο του Προέδρου των ΗΠΑ, ποτισμένος ήδη απ την αλαζονεία της εξουσίας διατάζει, βρίζει, απειλεί, μηχανεύεται κι αποφασίζει με γνώμονα μόνον την προσωπική του επιτυχία, αφήνοντας να διαφανεί η ανηθικότητα της πολιτικής. Με μια δυναμική παρουσία και συνεχείς εκρήξεις πάνω στη σκηνή καταφέρνει να μας πείσει για την αγωνία του αλλά και την διαβολεμένη επιμονή του στην κατάκτηση του στόχου. Ο Σβήγκος ξέρει να κρατά τις πολύ λεπτές ισορροπίες ανάμεσα στην ανοησία και την εξυπνάδα, την ανηθικότητα και τον οίκτο για το άτομό του.

Ο Κώστας Καζανάς, έμπειρος υποκριτικά, ενσαρκώνει άψογα τον Άρτσερ Μπράουν, τον στενό συνεργάτη, το σύμβουλο, την «ήρεμη δύναμη» πλάι στο ανερμάτιστο αφεντικό. Αστραπιαίος κι αποτελεσματικός, μ’ ένα ακουστικό στο χέρι συμβολίζει την παντοδυναμία του έμπιστου ανθρώπου του Προέδρου. Απ’την άλλη είναι σχεδόν αποστασιοποιημένος από το προσωπικό δράμα του.

Η ταλαντούχα Μαρία Χάνου ως επικοινωνιολόγος Μπερνστάιν, που ταυτόχρονα εγείρει αιτήματα για ριζικές κοινωνικές αλλαγές, δεν παρασύρεται από την παράνοια του αφεντικού της και παραμένει ήρεμη έχοντας εντοπίσει πλέον την ευτυχία σε άλλα πεδία της ζωής της. Επιστρατεύει όμως όλη την επαγγελματική της διαστροφή στη σύνταξη ενός προεδρικού λόγου που ίσως αλλάξει την τελευταία στιγμή τα αρνητικά δεδομένα.

Τέλος. το υποστηρικτικό δίδυμο των Νίκου Τουρνάκη και Δημήτρη Ραφαήλου, με σωστές ερμηνείες των χαρακτήρων του εκπροσώπου της Εθνικής Ένωσης Γαλοπούλας και του Ινδιάνου Ναβάχο αντίστοιχα, προσδίδει αληθοφάνεια σε θέματα μυστικών συμφωνιών αλλά και καταπάτησης δικαιωμάτων.

Αναρωτήθηκα μερικές φορές σε ποιον αμερικανό πρόεδρο μπορεί να αναφέρεται ο συγγραφέας. Που δεν θα δίσταζε να κάνει μια μικρή παραχάραξη της ιστορίας και της παράδοσης προς όφελός του, που απειλεί διαρκώς με εκτοπισμό όσους του εναντιώνονται, που διασπείρει fake news ή που αρνείται πεισματικά παντρέψει ένα ομοφυλόφιλο ζευγάρι. Κανένα σαφές στοιχείο δεν μας δίνει ο Μάμετ όσον αφορά στην ταυτότητα αυτού του προέδρου. Όλοι λοιπόν ! … όλοι οι υποψήφιοι πρόεδροι είναι εν δυνάμει ένας εξουσιομανής Τσαρλς Σμιθ , έτοιμος για όλα. Μέχρι και να δώσει χάρη σε όλες τις γαλοπούλες της χώρας τη μέρα του Thanksgiving και τη θέση τους να πάρει για πρώτη φορά …ο τόνος!

Περισσότερα για την παράσταση ΕΔΩ