Η Άποψή μας για την παράσταση “Τουρκομερίτισσα” του Δημήτρη Καρατζιά στο Θέατρο Εν Αθήναις

Γράφει η Ντορλή Μιμίκα.
04/01/24

“Εμένα στο αίμα μου δεν έρεε αίμα,  έρωτας έρεε”,
ακούμε να λέει η ντιζέζ Μαρίκα Νίνου πάνω στο πάλκο του μαγαζιού του Τζίμη του Χοντρού. Η θρυλική Μαρίκα Νίνου που ήταν ερωτευμένη με την Zωή, το Τραγούδι και τον Βασίλη Τσιτσάνη.

“Εγώ όλα από έρωτα τα’κανα…”
Διεκδικούσε και πετύχαινε ό,τι λάτρευε, τις περισσότερες φορές με τίμημα πολύ πόνο. Γεννημένη με σπάνιο ταπεραμέντο, γεμάτη πάθος, επιμονή, πείσμα, ήταν μια προσωπικότητα εκρηκτική. Ταυτόχρονα βαθειά ευαίσθητη, δούλευε πολύ σκληρά για να στηρίζει οικονομικά τον αδερφό της και την οικογένειά του και τους έστελνε λεφτά και γράμματα γεμάτα αγάπη και υποστήριξη.

Η μάνα της προτού πεθάνει της είπε :
“Zησε και τραγούδα”.
Και αυτό έκανε ως το τέλος.

Στην εποχή του ’50, μια γυναίκα παίρνει ρίσκα, διεκδικεί μόνη της και πετυχαίνει μυθικές συνεργασίες, όπως με τον Χιώτη, τον Tσιτσάνη, τον Παπαιωάννου, τον Χατζιδάκι…
Ο Μάνος Χατζιδάκις αφιέρωσε τον δίσκο του -“Περιξ”,1974 -στην Μαρίκα Νίνου:
“‘Ολη αυτή η εργασία αφιερώνεται στην μνήμη της ανεπανάληπτης Μαρίκας Νίνου που δίχως να το ξέρει με το μαχαίρι της φωνής της χάραξε μέσα μας βαθιά τα ονόματα θεών της ταπεινοσύνης και της βυζαντινής παρακμής. ”

Διεκδικούσε το δικαίωμα της να ορίζει την ζωή της. 17 χρονών την πάντρεψαν οι δικοί της με έναν άντρα που δεν τον ήθελε και περίμενε να ενηλικιωθεί για να βγάλει διαζύγιο. Μια πράξη που δεν ήταν κοινωνικά αποδεκτή και ειδικά από μια γυναίκα φτωχιά και νέα, που όμως δεν βολευόταν…

Διεκδικούσε να τραγουδήσει με κάθε ευκαιρία και να σταθεί όρθια σε πάλκο λαϊκό, σε ένα καθαρά ανδροκρατούμενο χώρο.
Διεκδικούσε πρώτες θέσεις και τραγούδια σε μαγαζιά κι ας έτρωγε ξύλο από την Κυριακοπούλου και την Μπέλλου, πρώτα ονόματα της εποχής, που τους έπαιρνε την θέση…

Διεκδικούσε τον Βασίλη Τσιτσάνη. Δυο πνεύματα φωτιά, έρωτας παθιασμένος, δημιουργικός, στα κόκκινα, θυελλώδης, συγκρουσιακός.
Ένας μυθιστορηματικός έρωτας.
Συχνά συγκρούονταν, χώριζαν και ξαναέσμιγαν.
Και ο Τσιτσάνης σε κάθε χωρισμό τους, “χάραζε” στις ψυχές όλων, στίχο και μελωδία με ένα τραγούδι θρύλο μέσα στα χρόνια…

Η παράσταση που έγραψε και σκηνοθέτησε ο Δημήτρης Καρατζιάς, είναι αφηγηματικός λόγος σε πρώτο πρόσωπο της ιστορίας της Μ. Νίνου και της οικογένειας της, ξεκινώντας από τα χρόνια της Μικρασιατικής καταστροφής, τον ξεριζωμό των Ελλήνων και της προσφυγιάς, του Μεσοπολέμου, του Δεύτερου Παγκόσμιου πολέμου, των μετεμφυλιακών χρόνων, μέχρι το 1957 όπου η ίδια πολύ νέα είχε άτυχο, τραγικό θάνατο.

Η Μαρίκα Νίνου -Ε.Ουζουνίδου- νιώθεις ότι είναι η φίλη που μόλις έκανες. Σε κερνά ένα ποτήρι κρασί και αφηγούμενη την ιστορία της, σου αποκαλύπτεται. Ο χαρακτήρας της, τα κίνητρά της, οι σχέσεις της, τα “θέλω” της, τα συναισθήματα της, τα τραύματά της…

Ο Δημήτρης Καρατζιάς έγραψε με δεξιοτεχνία ένα κείμενο βασισμένο σε αληθινά γεγονότα. Ο θεατής ρουφούσε την ιστορία από την Μαρίκα Νίνου -Ελένη Ουζουνίδου – και από τον ίδιο Δημήτρη Καρατζιά ως Τζίμης Μάρκου, ρόλος που σοφά επέλεξε να επεξηγεί ή να γεφυρώνει τα γεγονότα. Το κείμενο και η σκηνοθεσία του Δημήτρη Καρατζιά πέρα από την σοφή τεχνικά δομή τους, έχουν ανθρωπιά, ζεστασιά, αλήθεια. Γι αυτό και αρέσει στον κόσμο.

Όλοι οι θεατές γίνονται θαμώνες στο λιτό σκηνικό της Κικής Μαυρίδου, του θρυλικού μαγαζιού του Τζίμη του Χοντρού, που πετυχημένα εγείρει ασυνείδητα κυτταρικές μνήμες στον θεατή.
Υπέροχη και η επιλογή της Κ.Μαυρίδου για το βελούδινο, εκτυφλωτικό τυρκουάζ φόρεμα της Μαρίκας Νίνου που ξεφοντάρει μέσα στο σκούρο φόντο του μαγαζιού, σαν να κλείνει το μάτι σηκώνοντας το ποτήρι απέναντι στην κανάτα με το κρασί, ίδιο χρώμα τυρκουάζ με το βελουδένιο της φόρεμα.

Η Ελένη Ουζουνίδου με διαχείριση του εσωτερικού της πάθους και του εκρηκτικού ταπεραμέντου της, με ροή απλότητας και φυσικότητας στον λόγο της, με αυτόφωτη λάμψη που διαθέτει, με αρετές την αμεσότητα, και αλήθεια στις απευθύνσεις της στα μάτια των θεατών, με το ζύγισμα που πετυχαίνει στην πληθωρικότητα του λόγου και της κίνησης της, γεμίζει όλο το χώρο του θεάτρου, πέρα από την σκηνή. Η Ελένη Ουζουνίδου δείχνει πέρα από το πόσο καλή ηθοποιός είναι, πόσο από καρδιάς παίζει, γι αυτό κάθε φορά μαγεύει τους θεατές. Εξαιρετικό ταλέντο της, η φωνή της, στεντόρεια και μελωδική. Σε αυτη την παράσταση αποδεικνύεται για άλλη μια φορά γιατί αξιόλογοι σκηνοθέτες εμπιστεύονται την σπουδαία ερμηνευτική της ικανότητα.

Για το τέλος κρατώ τα λόγια της φίλης μου Βάσιας Π. που μαζί παρακολουθήσαμε την παράσταση. Είναι θεατής με πνεύμα σπινθηροβόλο και ματιά διεισδυτική. Την επόμενη ημέρα είδε μια άλλη πολύ καλή παράσταση και την ρώτησα την γνώμη της και για τις δυο.
Μου απάντησε:
“Είναι καλοκαίρι και πηγαίνεις για μπάνιο. Η μια παράσταση ήταν μπάνιο σε πλαζ. Η “Τουρκομερίτισα” ήταν σαν να βρίσκεσαι μέσα σε βάρκα στην θάλασσα και ξαφνικά ανακαλύπτεις μια παραλία παράδεισο και λες εδώ θα βουτήξω”.

Περισσότερα για την παράσταση ΕΔΩ