Η Άποψή μας για την παράσταση “Αγγέλικα Νίκλη Σολωμού η Διάφανη”, του Περικλή Μοσχολιδάκη στο Θέατρο Εν Αθήναις
Γράφει η Κατερίνα Δημητρακοπούλου
22/02/24
Πριν πέντε χρόνια το 2017 ξεκίνησε ένα θεατρικό ταξίδι για την Αγγέλικα Νίκλη Σολωμού τη μητέρα του εθνικού μας ποιητή Διονύσιου Σολωμού στα πλαίσια του θεατρικού project Ο γιος μου …. στο θέατρο Vault. Τότε θεατρικοί συγγραφείς κλήθηκαν να γράψουν μονολόγους, μέσα από τους οποίους έδωσαν φωνή στις μητέρες Ελλήνων ξεχωριστών προσωπικοτήτων.
Ο Περικλής Μοσχολιδάκης, συγγραφέας και σκηνοθέτης, του μονολόγου της Αγγέλικα Νίκλη Σολωμού, η Διάφανη κατάφερε να μας δώσει ένα θεατρικό κείμενο όπου η ιστορική πραγματικότητα αγκαλιάζει τον μύθο, στηριζόμενος σε επίπονη έρευνα. Η Αγγέλικα, δύο χρόνια μετά τον θάνατο του γιου της, Διονυσίου, μόνη και έρημη, ντύνεται «κούκλα», όπως έζησε τα πρώτα χρόνια της ζωής της δίπλα στον κόντε Νικόλαο Σολωμό, μια κούκλα που κακοποιήθηκε και διαπομπεύτηκε. Ξεσπά σε έναν απολογητικό χείμαρρο, μία εξομολόγηση για τα δικά της αισθήματα απέναντι στις αποφάσεις των άλλων για τη δική της ζωή. Ο συγγραφέας πρόσθεσε το προσωνύμιο «διάφανη», επειδή η Αγγέλικα «στερήθηκε το δικαίωμα να έχει προσωπική ζωή. Διάφανη, αφού γεννώντας τον εθνικό μας ποιητή υποχρεώθηκε από την Ιστορία, όσο ζούσε, αλλά και μετά τον θάνατό της, να κουβεντιάζουν όλοι, πότε με κακεντρέχεια, πότε με περιέργεια, πότε με τρυφερότητα, τις λεπτομέρειες της ζωής της. Διάφανη, αφού έζησε τη ζωή της παρατηρώντας τον κόσμο πίσω από ένα διάφανο τζάμι, τζάμι και η ίδια, εύθραυστο αλλά και σκληρό, θαμπό αλλά και καθάριο.»
Η Αγγέλικα σε ηλικία δεκατριών ετών πουλήθηκε στον αφέντη Σαλαμών από τους γονείς της και ενώ εκείνη φέρνει αντιρρήσεις η ίδια η μητέρα της την ενθαρρύνει λέγοντας «να πας παιδί μου να φας ψωμάκι, να ’χεις τα ρουχαλάκια σου κορίτσι μου, να ζήσουμε κι εμείς σαν άνθρωποι και να τον αγαπήσεις». Έζησε μια ζωή στο περιθώριο και διασύρθηκε σε όλο τον Ελληνισμό, βιώνοντας εξευτελισμό, φτώχεια και εγκατάλειψη. Πικραίνεται από τη στάση της οικογένειά της να τη δώσει έναντι αμοιβής σαν μαντενούτα στον Κόντε, αγαπά όλα της τα παιδιά και θέλει το καλύτερο για αυτά, αλλά η ιδιαίτερη σχέση της με τον γιο της Διονύσιο λαβώνεται ανεπανόρθωτα όταν υποστήριξε τον ετεροθαλή αδερφό του Γιάννη στη δίκη, μία απόφαση της Αγγέλικας που ποτέ ο Σολωμός δεν θα συγχωρέσει και εκείνη δεν θα πάψει ως τη στερνή της ώρα να ελπίζει: «Διονύσιε παιδί μου, είσαι ακόμα εκεί, στο μυαλό του Θεού; Φωνή Σολωμού: Ναι, μητέρα. Εδώ είμαι, μαζί Του. Αγγελική: Διονύσιε αγόρι μου, μήπως υπάρχει μια μικρή θεσούλα και για μένα δίπλα σας;»
Η Μάγδα Κατσιπάνου δεν δίνει μόνο φωνή και πνοή ζωής στη μητέρα του εθνικού μας ποιητή αλλά και πρόσωπο, αφού δεν υπάρχει σε κανένα αρχείο ή μουσείο ούτε σκίτσο ούτε προσωπογραφία της. Η ηθοποιός υποδύεται με έκδηλη ωριμότητα την Αγγέλικα, έχει ταυτιστεί μαζί της και η άρτια απόδοση της επτανησιακής διαλέκτου σε μία εποχή που έχουν χαθεί ή χάνονται σε μεγάλο βαθμό η ντοπιολαλιά, τα ήθη και τα έθιμα, μας εκπλήσσει ευχάριστα.
Η Άλμπα Λυμτσιούλη – Monasterio συνοδεύει την Αγγέλικα σε αυτό το ταξίδι εξομολόγησης και εξιλέωσης με τις μελωδίες της και την ευγενική παρουσία της επί σκηνής. Η επιμέλεια του σκηνικού και των κοστουμιών ανήκει στον Μάριο Βουτσινά, ο οποίος φρόντισε τόσο την εικόνα της «μαντενούτας» όσο και της μάνας που ζητά συγχώρεση. Και όλα αυτά υποβοηθούνται και υπερτονίζονται από τις φωτιστικές επιλογές του Άκη Σαμόλη.
Στο θέατρο Εν Αθήναις μας δίνεται η δυνατότητα να βιώσουμε τη ζωή μιας γυναίκας που ενώ γέννησε μία σημαντική προσωπικότητα της ελληνικής ιστορίας, εκείνη «διαγράφηκε» από τη μνήμη όλων.
Καλή σας θέαση!