Η Άποψή μας για την παράσταση «Το τραγούδι της Φλέρυς» σε σκηνοθεσία Μάνου Καρατζογιάννη στο Θέατρο Σταθμός

Γράφει η Στεφανία Τσουπάκη
09/04/24

Με το τρίτο κουδούνι να σημάνει στο θέατρο Σταθμός μας περιμένει μια αναπάντεχη βουτιά στο χρόνο: Μέσα της δεκαετίας του 80. Το ραδιόφωνο παίζει το γνώριμο ηχητικό απ΄το Τρίτο Πρόγραμμα. Και μετά … “Εδώ Λιλιπούπολη” ! Μια αξέχαστη εποχή με το Χατζηδάκι να μας χαρίζει αναπνοές ψυχικής ανάτασης. Το κατάφερε πολλές φορές και με πολλούς τρόπους. Ένας απ’ αυτούς ήταν τα τραγούδια του με τη φωνή της Φλέρυς Νταντωνάκη.

Δεν ήταν απλά μια τραγουδίστρια, ήταν ερμηνεύτρια μεγάλου βεληνεκούς. Μέσα στο κατάδικό της μοναδικό κι ονειρικό σύμπαν, ένα αμάλγαμα δύναμης, αποφασιστικότητας κι ευαισθησίας.
Τα ταραγμένα παιδικά χρόνια που τη σημάδεψαν διαδέχτηκε η μεγάλη απόδραση προς την Αμερική της ελευθερίας. Εκεί, άνθισε. Σπουδές, θέατρο, τραγούδι, ακτιβισμός. Οι αμερικανοί την αποκάλεσαν ελπιδοφόρο ταλέντο.

Τότε ήρθε ο Μάνος. Ο πατέρας που πάντα ήθελε να έχει. Μια αδελφή ψυχή, κάποιος να θαυμάζει μ’όλο της το είναι. Και για κείνον η μούσα που γύρευε. Μια μούσα που δεν χωρούσε πουθενά. Αντιφατική, αλλόκοτη, απρόβλεπτη. Πότε πετούσε στα ουράνια και πότε βυθιζόταν στις σκοτεινές αβύσσους του μυαλού της. Αφάνταστα γοητευτική, με ιδιαιτερότητες, όχι εύκολη περίπτωση. Όμως το ερμηνευτικό της εκτόπισμα ήταν τεράστιο κι αυτό ο Μάνος το είδε απ’την πρώτη στιγμή.

Πειραματίστηκαν πολύ μαζί. Εκείνος στο πιάνο εκείνη στο μικρόφωνο. Έπιασαν τα ρεμπέτικα και τους έδωσαν μια άλλη λυρική πνοή. Η ευαισθησία της ακούμπησε τη δική του. Όσο για το μεγάλο Ερωτικό που ακολούθησε ήταν αυτό ακριβώς που λέει ο τίτλος: Μια «περί έρωτος πραγματεία» μέσα απ’την ελληνική ποιητική παράδοση που ο συνθέτης έστειλε στη σφαίρα του κλασικού. Η Φλέρυ, η πονεμένη Φλέρυ, η διψώσα για αγάπη Φλέρυ ήταν η ιδανική για να γίνει κομμάτι αυτού του θησαυρού.
Μα οι δαίμονές της δεν την εγκατέλειψαν ποτέ. Όσο κι αν η φήμη της εκτοξεύτηκε, όσο κι αν βάφτιζε το μυαλό της μέσα στις ανατολικές φιλοσοφίες ποτέ δεν μπόρεσε να το πειθαρχήσει και ν απολαύσει όσα κατέκτησε.

Σε μια συναυλιακή βραδιά στη Ρωμαική Αγορά λυγίζει μπροστά στη θέα του κόσμου που ήρθε να την αποθεώσει. Παθαίνει κρίση πανικού κι αρνείται να συνεχίσει. Κι εδώ ακριβώς ο συγγραφέας Δημήτρης Οικονόμου, στην πρώτη του απόπειρα θεατρικής γραφής, πιάνει το νήμα για να πλέξει αυτό τον μονόλογο που θα μας κάνει να νιώσουμε έστω και λίγο απ’ το φόβο που ένιωθε απέναντι στο πλήθος που κι που έκανε την εσωτερική της μοναξιά ακόμα πιο έντονη.

Η Ελένη Κοκκίδου στο ρόλο της Φλέρυς είναι συγκλονιστική. Όπως η Φλέρυ με ευκολία ερμήνευε ΤΑ ΠΑΝΤΑ και με τρόπο υπέροχο έτσι κι αυτή η ξεχωριστή ηθοποιός έχει μια απαράμιλλη ευκολία να μας περνά απ’ το πηγαίο γέλιο στο λυτρωτικό δάκρυ με όλα τα ενδιάμεσα στάδια της ανθρώπινης συναισθηματικής παλέτας.

Η Ελένη Κοκκίδου-Φλέρυ ανιστορεί τη ζωή της και μας ζωγραφίζει εικόνες απ’ τις οδυνηρές παιδικές αναμνήσεις της, απ’ τις δυναμικές συμμετοχές της στα καλλιτεχνικά τεκταινόμενα της Νέας Υόρκης (με αποκορύφωμα το ντουέτο της με τη Τζόαν Μπαέζ), απ’ την σχέση με το Μάνο κι όσα δημιούργησαν μαζί κι απ’ τα καλά κρυμμένα σκοτάδια της ψυχής της που μια ζωή προσπαθούσε να μετατρέψει σε φως.

Η Ελένη Κοκκίδου ανάβει αρωματικά στικς, τραγουδά μ ένα απίστευτα αισθαντικό τρόπο, διηγείται πότε με τσαμπουκά και πότε με φωνή ραγισμένη ενώ την πλαισιώνουν κούκλες, παρτιτούρες, η κιθάρα της και κάποια όμορφα στιγμιότυπα της με το Μάνο απ τα χρόνια που εκείνος της έδινε όραμα κι εκείνη του χάριζε απλόχερα έμπνευση.

Το σκηνικό (Άση Δημητρολοπούλου) είναι απλό με το τραπέζι και το ραδιόφωνο να κυριαρχεί στο κέντρο και πολλές επιμέρους γωνιές να υποδέχονται την ηθοποιό είτε για να τραγουδήσει είτε για να αφηγηθεί ένα ακόμη κεφάλαιο της ζωής της. Ο φωτισμός (Άγγελος Παπαδόπουλος) πάντα υποβλητικός υπηρετεί επίσης σοφά κάθε στιγμή της λυτρωτικής εξομολόγησης. Στο τελικό χειροκρότημα η Ελένη Κοκκίδου μας παρουσιάζει τον μουσικό Φώτη Λάμαρη που την συνοδεύει στο πιάνο επί σκηνής.

Συγχαρητήρια στον Μάνο Καρατζογιάννη που μετέτρεψε σε θέατρο την ιστορία της ζωής της Φλέρυς Νταντωνάκη όπως την διαβάζαμε και την βλέπαμε σε ντοκιμαντέρ χρόνια τώρα. Ανέδειξε το όμορφο κείμενο με μια ωραία διακριτική σκηνοθεσία όπως του ταίριαζε και μέσα απ το παίξιμο της σπουδαίας Ελένης Κοκκίδου μας έκανε ν αγαπήσουμε την ψυχή αυτού του ευγενικού αγριμιού, αυτού του εύθραυστου μικρού αηδονιού που απαντούσε με τραγούδι στην ασχήμια του κόσμου.

Περισσότερα για την παράσταση ΕΔΩ