Η ‘Αποψή μας για την παράσταση “Μητροπολίτης Χρυσόστομος Σμύρνης” της Τάνιας Χαροκόπου
1922 – 2022 Μετά την επέτειο των εκατό χρόνων για την απελευθέρωση του Γένους από τον οθωμανικό ζυγό με την Επανάσταση του 1821, ακολουθεί η θλιβερή επέτειος της Μικρασιατικής καταστροφής. Ένα από τα θεατρικά έργα για εκείνη την τραγωδία αναφέρεται στον βίο του Μητροπολίτη Χρυσοστόμου Σμύρνης.
«Χριστός και Ελλάδα, είναι τα δικά μου κορυφαία ινδάλματά μου … για αυτά ζω και για αυτά θυσιάζω τα πάντα …» Μητροπολίτης Χρυσόστομος Σμύρνης
Καθώς πλησιάζουν οι μέρες της συμπλήρωσης εκατό χρόνων από την καταστροφή της Σμύρνης, μιας καταστροφής που σφράγισε τον ξεριζωμό του Μικρασιατικού Ελληνισμού από τα παράλια της Μικράς Ασίας, η παράσταση με τίτλο Μητροπολίτης Χρυσόστομος Σμύρνης, μια ιστορία μέσα από τις στάχτες σε κείμενο της Τάνιας Χαροκόπου και σκηνοθεσία Λεωνίδα Λοϊζίδη, αφηγείται τις τελευταίες στιγμές του Μητροπολίτη που τον Αύγουστο του 1922 μετά από μία δίκη παρωδία, κατακρεουργείται από τους φανατισμένους οπαδούς του Κεμάλ.
Η Τάνια Χαροκόπου υπογράφει ένα ιστορικό δράμα με σεβασμό στην προσωπικότητα του Μητροπολίτη και στα καταγεγραμμένα ιστορικά γεγονότα, δίνοντας έμφαση στην εξιστόρηση της αλήθειας με αγάπη, σύνεση, χωρίς πομπώδεις εκφράσεις ή εύκολους μελοδραματισμούς.
Η σκηνοθετική γραμμή του Λεωνίδα Λοϊζίδη σεβάστηκε τα δεδομένα του κειμένου, ανέδειξε τα σημεία εκείνα του έργου που ενισχύουν τον χαρακτηρισμό «ιστορικό δράμα» προσφέροντας στο θεατρόφιλο κοινό μία ειλικρινή παράσταση που θυμίζει μεν άσχημες στιγμές του Ελληνισμού, αλλά, αφυπνίζει δε συνειδήσεις, μήπως και καταφέρουμε να σώσουμε κάπως την αξιοπρέπειά μας σε αυτούς τους χαλεπούς καιρούς που ζούμε. Οι «παρεμβολές» ασμάτων και τραγουδιών ενίσχυσαν το κατανυκτικό στοιχείο της παράστασης χωρίς να επιβαρύνουν την ήδη φορτισμένη ατμόσφαιρα από τα γεγονότα που διαδραματίζονταν εντός και εκτός σκηνής.
Οι ηθοποιοί φαίνεται πως αφέθηκαν στη διδασκαλία του Λοϊζίδη με εμπιστοσύνη, χωρίς όμως να παραμερίσουν τη δική τους προσωπικότητα. Ο Χάρης Εμμανουήλ Αγγουράκης στον ρόλο του Μητροπολίτη Χρυσοστόμου, ο Χρήστος Κάλοου ( πατέρας Γεράσιμος), ο Σταύρος Νικολαϊδης (Ευγένιος, αδερφός του Μητροπολίτη), η Τάνια Τρύπη (Εριφύλη, αδερφή του Μητροπολίτη), Κωνσταντίνα Σιλεβρή (Αγγελιώ) και ο Παναγιώτης Πετράκης (δημοσιογράφος Μιχαήλ Ρόδας) καταθέτουν εξαιρετικές ερμηνείες χωρίς κομπασμούς με ευφράδεια λόγου, υποκριτική σύνεση, με υποδειγματικές ψυχολογικές μεταπτώσεις με τέτοιο τρόπο ώστε λόγος και κίνηση σώματος να συνάδουν αρμονικά. Ας μας επιτραπεί να κάνουμε ξεχωριστή αναφορά στις φωνητικές επιδόσεις του Κάλοου καθώς τόσο η απαγγελία όσο και η απόδοση των ψαλτών έσφυζαν από θρησκευτική ευλάβεια.
Η Χρύσα Δαπόντε στήνει ένα λιτό αρχονταρίκι επί σκηνής και έχει φροντίσει τα κοστούμια να ταιριάζουν με την περίοδο που διαδραματίζονται τα γεγονότα. Η οπτικοακουστική επιμέλεια του Ευάγγελου Καλλόου και οι φωτισμοί του Κώστα Αγγέλου υποστηρίζουν στο ακέραιο το όλο εγχείρημα. Η Χρυσάνθη Τζοβάνη μας μάγεψε με τη ζωντανή μουσική της (ούτι, κρουστά, γυαλί ταμπούρ) με έντονο άρωμα της κάποτε κοσμοπολίτικης Σμύρνης.
Χαροκόπου και Λοϊζίδης κέρδισαν το στοίχημα να μην κάνουν ένα ακόμα μελόδραμα που «εκβιάζει» το συναίσθημα του θεατή• δημιούργησαν μία παράσταση ιστορικού δράματος με ήθος και κοσμιότητα, με διάθεση αφύπνισης και αγάπης στην ιστορική αλήθεια. «Ας μείνουμε στο παρόν και να εμπιστευτούμε στον Θεό το αύριο» συμβούλευε το ποίμνιό του ο Μητροπολίτης Χρυσόστομος. Ας φροντίσουμε εμείς να μην επαναληφθούν παρόμοια αιματηρά γεγονότα. Καλή σας θέαση!
Της Κατερίνας Δημητρακοπούλου, 20/07/22
Πολιτιστικός συντάκτης